Matterhorn (4478 m n.p.m.) - najpiękniejszy szczyt Alp?

Matterhorn (4478 m n.p.m.) - najpiękniejszy szczyt Alp?

Matterhorn to jeden z najbardziej honornych szczytów w Alpach, a na pewno skalno-lodowa piramida znajduje się w ścisłej czołówce najpiękniejszych alpejskich szczytów. Dla wielu jest godnym celem! Dziś mija 150 rocznica zdobycia tego szczytu.

 

Wysokość:  4478 m n.p.m.

Lokacja:  Szwajcaria, Włochy

Pierwsze wejście: 1865, 14 lipca - Edward Whymper, Michel Croz, Lord Francis Douglas, Charles Hudson, Douglas Hadow, Peter Taugwalder, Peter Taugwalder (syn).

Pierwsze wejście zimowe: 1875 rok

Opis Matterhornu

Jest to jeden z najwyższych czterotysięczników w Alpach, ze względu na swój wybitny i piękny kształ jest jednym z najbardziej pożądanych szcztów alpejskich. Nie jest on jednak łatwym szczytem do zdobycia (kruszyzna, trudne drogi). Ten samotny alpejski gigant był jednym z ostatnich zdobytych wielkich szczytów w Alpach. Szczyt znajduje się w Kantonie Valais, nad miastem Zermatt.

W XIX wieku zbudowano w jego pobliżu linię kolejową, która stała się atrakcją turystyczną, oraz wpłynęła na ruch turystyczny i wspinaczkowy w okolicy.

Niemiecka nazwa The Matterhorn jest najpopularniejsza, możemy spotkać się również z włoskim Monte Cervino, lub francuskim Mont Cervin.

Historia zdobywania Matterhornu

w Złotym Okresie Alpinizmu, szczyty czterotysięczne padały jedne po drugich, lecz Matterhorn, z włoska Monte Cervino, stał niezdobyty. Pierwszą poważną próbę podjął znakomity fizyk, profesor John Tyndall z J. W. Hawkinsem, granią zachodnią zwaną później granią Tyndalla lub włoską, od przełęczy Col du Lion. Było to w roku 1860, a obu Anglikom towarzyszył przewodnik szwajcarski J. J. Bennen. Hawkins po próbie tej wydał bardzo charakterystyczny wyrok: "Czy możliwy do zdobycia, czy też nie, Matterhorn jest zupełnie innym problemem niż Mont Blanc czy też Monte Rosa, lub którykolwiek z tysiąca innych szczytów, które natura łaskawie postawiła przed człowiekiem. Matterhorn jest ze wszystkich swych stron, dzięki stromiźnie, prawie zupełnie ogołocony ze śniegu, a szczyt ten owiewa nimb niedostępności". W dwa lata później Tyndall, doskonale wyposażony w liny i drabinki sznurowe, ponowił swą próbę, docierając na grani włoskiej do punktu, który zwie się dziś Pic Tyndall. W tym samym roku angielscy alpiniści tego autoramentu co Forbes i Ball, ocenili zermatskiego olbrzyma jako szczyt absolutnie nie do zdobycia.

Teraz wypadki rozgrywają się z błyskawiczną szybkością. Whymper spotyka w Breuil młodego alpinistę angielskiego, lorda Francisa Dougtasa, z którym dochodzi do porozumienia co do wspólnego ataku na szczyt. Śpiesznym marszem dążą przez Col Theodul do Zermatt, gdzie spotykają doświadczonego alpinistę, pastora Hudsona, któremu towarzyszył najlepszy wówczas przewodnik z Chamonix, Michel Croz. Lecz Hudson jest z młodym Anglikiem Hadow'em. Bez niego wzbrania się towarzyszyć Whymperowi, a Michela Croza nie chce mu odstąpić jako przewodnika. Carrel rozpoczął już atak. Jego bardzo liczna, a przez to powolna ekipa nie była w stanie tak szybko zdobyć szczytu. Whymper naglony chwilą, zgodził się na propozycję Hudsona - w tym leżało źródło późniejszej tragedii...

Zaangażowano jeszcze jednego przewodnika i dwu tragarzy, którymi byli Peter Taugwalder i dwaj jego synowie. Po biwaku na grani północno-zachodniej, zwanej inaczej szwajcarską, ruszono do końcowego szturmu. Na prośbę ojca Taugwaldera, a mimo początkowych sprzeciwów Whympera, zabrany zostaje Peter Taugwalder-syn. Cała wyprawa przeżywa miłe rozczarowanie: wspinaczka dzięki korzystnemu uwarstwieniu skał jest znacznie łatwiejsza, niż droga granią włoską, która jest dachówkowata. O godzinie 1340 dnia 14 lipca 1865 roku szczyt zostaje zdobyty. Whymper z Crozem pędzą ku wierzchołkowi włoskiemu, oddalonego o 108 metrów, aby stwierdzić czy i tam nie ma śladów Carrela. Lecz nie! Są więc zwycięzcami. Daleko w dole, na grani włoskiej widać drobne, poruszające się punkciki. To właśnie Carrel z towarzyszami. Whymper i Croz krzyczą, wymachują rękami. Carrel widząc ich, sądzi, że to złe duchy Monte Cervino zagradzają dostęp do szczytu i w popłochu cofa się na Col du Lion. Dopiero w Breuil dowiaduje się, że to był Whymper, który zwyciężył dosłownie w ostatniej chwili.

Matterhorn z Breithornu (zobacz galerię zdjęć). Fot. Damian Granowski

Na szczycie spędzono przeszło godzinę. Nastąpił odwrót. Pierwszy schodził, z niewiadomych przyczyn, doskonały Michel Croz. Właściwe miejsce jego było, jako najlepszego z zespołu, na końcu. Za nim w kolejności: Hadow, Hudson, Douglas, Taugwalder-syn, Taugwalder ojciec i wreszcie Whymper, który szkicując widok ze szczytu, wyruszył ostatni. Wszyscy związani byli razem. W pewnym momencie poślizgnął się Hadow i wpadł na nie spodziewającego się niczego Croza. Spadając we dwójkę, pociągnęli oni kolejno Hudsona i Douglasa. Lina łącząca tego ostatniego z Traugwalderem-synem pękła. Pozostała trójka jeszcze przez chwilę widziała spadających przez 1200 m wysoką ścianę. Zwłoki Croza, Hudsona i Hadowa znaleziono strasznie zniekształcone, na lodowcu Matterhorn. Ciało Douglaösa pozostało gdzieś w ścianie.
Whymper i Taugwalderowie dopiero po dłuższej chwili byli w stanie kontynuować zejście. Niezwykle wolne tempo spowodowało przymusowy biwak na grani. W Zermatt wiadomość o tragedii rozeszła się lotem błyskawicy. Whympera czekały ciężkie chwile. Przesłuchania, protokoły, ostre, niemal napastliwe ataki prasy angielskiej.

W trzy dni po zwycięstwie Whympera, J. A. Carrel stanął na szczycie, zdobywając go granią włoską.

Ważniejsze wejścia

Drogi wspinaczkowe na Matterhornie

Lokalizacja schroniski i schronów w okolicach Matterhornu

Lokalizacja schroniski i schronów w okolicach Matterhornu

Na szczyt prowadzi ponad 30 dróg i wariantów. Najprostszymi i zdecydowanie najpopularniejszymi są "drogi normalne": droga pierwszych zdobywców - Grań Hörnli (AD) oraz Grań włoska zwana również Granią Lion (AD+). Ich wyceny byłyby znacznie wyższe, gdyby nie zamocowane ułatwienia - odcinki lin poręczowych oraz drabiny. Pozostałe granie, czyli Zmutt (AD+) oraz Furggen (D+), nie posiadają ułatwień i oferują długą mikstową wspinaczkę na umiarkowanym poziomie.

Wymienione powyżej drogi graniowe mają niewygórowane trudności. Z powodu długości i wysokości są jednak wymagające. Niezbędna jest umiejętność sprawnego (tzn. szybkiego) poruszania się w łatwym, ale i bardzo eksponowanym terenie. Trudności (do IV) występują zwykle w kilku miejscach.

Drogi na ścianie północnej są wyzwaniem dla znacznie bardziej doświadczonych. Na najłatwiejszej (ED1) - Klasycznej - poprowadzonej w 1931 roku przez braci Schmidt - największy problem stanowi wyszukiwanie drogi. Kolejne cechy, świadczące o powadze dróg to co najmniej kilkunastogodzinny czas przejścia oraz fakt, iż bezpieczniej robić te drogi zimą.

Szczyt nie należy do najwyższych w Alpach. Mimo tego należy przygotować się aklimatyzacyjnie. Popularnym sposobem jest wejście na jeden z wielu okolicznych czterotysięczników.

Najlepszymi miesiącami na wchodzenie graniami są lipiec, sierpień oraz pierwsza połowa września. Na drogi przebiegające ścianami, z powodu kruszyzny, należy wybierać się na jesieni oraz w zimie.

Północna Ściana

Granie Matterhornu

Grań Hörnli (północno-wschodnia)

Grań jest długa i męcząca. Mimo tego, z powodu niewielkich trudności wspinaczkowych, jest często lekceważona. Wyszukiwanie drogi w warunkach ograniczonej widoczności - pomiędzy Hörnlihütte a schronem Solvay - może nastręczyć pewnych problemów. Powyżej schronu zainstalowane są punkty zjazdowe. Wszystkie trudniejsze miejsca są ospitowane, a w części szczytowej wiszą grube liny poręczowe.
Kilka metrów pod szczytem, na grani, stoi kilkudziesięciocentymetrowa figurka św. Bernarda - patrona alpinistów. Postawiono ją z okazji obchodów 125 rocznicy zdobycia szczytu.

Pierwsze przejście: Edward Whymper, Charles Hudson, Robert D. Hadow, Lord Francis Douglas, Michel Auguste Croz, Peter i Peter Taugwalder (ojciec i syn), 13 lipca 1865.
Różnica poziomów: 1218 metrów - od Hörnlihütte do szwajcarskiego wierzchołka.
Trudności: AD (III-). Głównie skała, często luźna - spadające kamienie są nie do uniknięcia. Śnieg i lód występują na ramieniu oraz w okolicach szczytu.
Punkt startu: Hörnlihütte.
Czas: 5-6 godzin do szczytu.

Schroniska, miejsca biwakowe:
Hörnlihütte: (3260 m., 50 miejsc). 4,5 godziny od Zermatt (1600 m. różnicy wysokości), poprzez Schwarzsee. Otwarte od 15 czerwca do 15 września. Telefon: +41 27 967 2769 (z doliny 967 5468).
Hotel Schwarzsee: (2584 m., 12 miejsc). 2,5 godziny z Zermatt, 2 godziny poniżej Hörnlihütte. Można do niego dojechać kolejką, kursującą pomiędzy 7 rano a 17:50. W budynku górnej stacji, w sąsiedztwie Hotelu Schwarzsee, znajduję się łazienka - istotny punkt w programie niskobudżetowych wyjazdów.
Solvayhütte: (4003 m., 10 miejsc). Schron ratunkowy, 3 godziny z Hörnlihütte. Zawsze otwarty, wyposażony w radiostację. Brak wody. Za nieprzymusowy nocleg należy zapłacić w Hörnlihütte (przypuszczam, że znaczna większość wspinaczy niestety nie praktykuje tego zwyczaju).

Przy szwajcarskich cenach, trzykrotnie większych od polskich, schroniskowe noclegi należą do bardzo drogich. Większość wspinaczy z państw byłego bloku wschodniego śpi w namiotach. Kamienne platformy znajdują się w pobliżu Hörnlihütte. Wodę można nabrać ze "źródełka", które znajduje się kilkadziesiąt metrów poniżej miejsca biwakowego.
Na rozbicie się w pobliżu innych schronisk niż Hörnlihütte oraz Hotel Schwarzsee warto uzyskać zgodę obsługi. W przeciwnym wypadku, o poranku, może ujawnić się brak naszych butów. Frycowe jest płatne w recepcji a jego wielkość to równowartość noclegu...

Grań Lion lub Grań włoska (południowo - zachodnia)

Droga pozwala na długą i przyjemną wspinaczkę w umiarkowanych trudnościach. Tak jak na grani Hörnli tak i tutaj zainstalowano wiele lin poręczowych. Dodatkową atrakcją jest drabina - zwana schodami Jordana. Największe techniczne trudności (około IV+) występują przed wejściem na Pik Tyndall. Lekkie problemy orientacyjne mogą wystąpić ponad schronem Carrel (około 3900). Przed atakiem szczytowym warto wybrać się na krótki rekonesans.

Pierwsze przejście: Jean Antoine Carrel oraz Jean Baptiste Bic. 17 lipca 1865 r.
Różnica poziomów: 643 m. od schronu Carrel (3835 m.) do wierzchołka szwajcarskiego (4478 m.).
Trudności: całość AD+, IV+ w dwóch miejscach. Skała względnie dobra. Śnieg i lód w kopule szczytowej.
Punkt startu: Schroniska: Carrel lub Savoia.
Czas: 4 do 5 godzin.

Schroniska, miejsca biwakowe:
Rifugoi Duca degli Abruzzi: (2802 m., 40 miejsc). Otwarty od 1 czerwca do 30 września. Około 2,5 godzin od Cervinii. Większość korzystających to południowo-ścianowi wspinacze.
Rifugio Carrel: (3835 m., 45 miejsc). Otwarte w lecie. Cztery godziny od Schroniska Abruzzi. Droga ewidentna.
Rifugio Luigi Amedeo di Savoia: (3847 m., 16 miejsc) Zawsze otwarty.

Grań Zmutt (północno - zachodnia)

Droga ma 3 kilometry długości i jest jedna z najdłuższych dróg mikstowych w Alpach. Trudniejsza od grani Hörnli i Lion, porównywalna z granią Furggen. Wielu uważa ją za najlepszą drogę wspinaczkową na szczyt - nie ma na niej sztucznych ułatwień. Niewielka ilość pozostawionej przez poprzedników asekuracji sprawia, że wspinaczka należy do ambitniejszych. Grań posiada śnieżny fragment (jako jedyna z wszystkich czterech). Na początek drogi można dotrzeć na dwa sposoby. Oba warianty zajmują od 2 do 3 godzin (oczywiście w optymalnych warunkach). Pierwszy, ostatnio rzadko praktykowany, polega na dojściu z Schönbielhütte. Drugi, na wykonaniu trawersu pod północną ścianą, od startu drogi na grani Hörnli (20 m. powyżej Hörnlihutte).
Podczas załamania pogody nie ma bezpiecznej i prostej możliwości wycofania się z grani. Trawers podstawy północnej ściany - w trakcie i po opadzie śniegu - jest zagrożony lawinami, wycof do Schönbielhütte również. W związku z powyższym, na grań Zmutt powinni wybierać się doświadczeni wspinacze, tylko (!) przy stabilnych warunkach pogodowych.

Pierwsze przejście: Albert Frederick Mummery, Alexander Burgener, Johann Petrus oraz Augustin Gentinetta. 3 września 1879.
Różnica poziomów: 1200 metrów od początku grani (z poziomu Hörnlihutte).
Trudności: całość AD+, IV-. Wspinaczka mikstowa. Śnieg i lód w kopule szczytowej.
Punkt startu, czas: 9 godzin z Hörnlihütte, 10 godzin z Schönbielhütte.
Opisane trudności dotyczą grani. Na fragmentach trawersu pod północną oraz na starcie grani konieczna jest asekuracja z szabli śnieżnych.
Droga zejścia: Grań Hörnli lub Grań Lion.

Widok na Matterhorn z podejścia na Breithorn. Fot. Damian Granowski

Schroniska, miejsca biwakowe:
Hörnlihütte: patrz grań Hörnli.
Schönbielhütte: (2694 m., 80 miejsc). Otwarte od połowy marca do połowy września. 3 godziny od Schwarzsee, lub 4,5 godziny z Zermatt, idąc przez wieś Zmutt. Usytuowane po drugiej stronie lodowca Zmutt, patrząc od strony Matterhornu. W przeszłości główną klientelę stanowili wspinacze wchodzący granią Zmutt. Dziś popularniejszym punktem startu wspinaczki tą granią jest Hörnlihütte.

Grań Fürggen (południowo-wschodnia)

Spośród czterech grani jest najkrótszą oraz najbardziej zagrożona (znaczna kruszyzna) - to niebezpieczeństwa obiektywne sprawiają, że jest tak mało popularna. Należy wybierać się na nią pod koniec sezonu.
Zdobyta została jako ostatnia, w 1911 roku, po wielu nieudanych próbach przeprowadzanych przez najlepszych alpinistów. Oryginalna droga schodzi z grani na wschodnią ścianę, omijając ramię Furggen. Prostowanie grani zrobione zostało dopiero 23 września 1930 roku.

Pierwsze przejście: Mario Piacenza, Jean Joseph Carrel oraz Joseph Gaspard, 9 września 1911.
Różnica poziomów: 1154 m. (z biwaku Bossi).
Trudności: D+/TD, V+/VI w zależności od warunków
Punkt startu, czas: biwak Bossi, 9 godzin.
Droga zejścia: Hörnligrat lub Liongrat, 4 godziny.

Schroniska, miejsca biwakowe:
Bivacco Oreste Bossi: (3300 m., 9 miejsc). Chatka biwakowa u podstawy grani Furggen.
Hörnlihütte: patrz grań Hörnli.

Informacje o drogach pochodzą z strony uka.pl, a  umieszczone zostały dzięki uprzejmości Wojtka Ryczera
alt

Znasz drogi tej górze? Podziel się nimi.

Info praktyczne

Mapka okolic Matterhornu

Mapka okolic Matterhornu

Cervinia (dawniej Breuill) dostępna jest samochodem lub autobusem z doliny Aosty. Zermatt jest łatwo osiągalne zarówno samochodem jak i pociągiem. Najdogodniejszą możliwością jest dojazd do Genewy, stamtąd doliną Rodanu wzdłuż jeziora Genewskiego. Samochodem od wschodu i południa - przez przełęcze Furka bądź Simplon.

Miasto jest całkowicie zamknięte dla nieuprzywilejowanego ruchu samochodowego. Można dojechać do Täsch, 5 km poniżej, i zostawić samochód na jednym z wielu płatnych parkingów (ok. 7,50 CHF/dzień). Pozostałą trasę pokonuje się kursującym wahadłowo pociągiem (7.80 CHF w 2002 r.), taksówką (dla 5 osób tańszą od pociągu) lub autobusem.

Zermatt. W mieście możemy kupić niezliczoną ilość charakterystycznych pamiątek - scyzoryki, swetry, zegarki, czekolady etc. Są tutaj trzy duże sklepy wspinaczkowe i supermarket (na końcu głównej ulicy - za jej początek uznając dworzec). Ceny sprzętu porównywalne są z polskimi - okazji raczej nie upolujemy. Ceny pozostałych artykuły są trzykrotnością polskich.

Informacje turystyczne oraz meteo możemy uzyskać w biurze przewodników, mniej więcej w połowie głównej ulicy. Niestety, prognoza należy do kiepskich - dane przysyłane z głębi kraju nie sprawdzają się zbyt często.

Cervinia. Podobnie jak w Zermatt, wszelkie informacje dotyczące wspinania, noclegów w schroniskach oraz meteo można uzyskać w biurze przewodników. Znajduje się ono na głównej ulicy.

W Cervinii nie ma sklepów ze sprzętem wspinaczkowym!!! Noclegi nie należą do tanich. Warto skorzystać z campingów, położonych poniżej miasta. 1000 m. podejścia w stronę schroniska Abruzzi można pokonać jeepem. Odjeżdża on regularnie z hotelu znajdującego się na końcu głównej ulicy. Pozostałą część drogi należy przebyć pieszo.

Przewodniki i mapy, strony www

Przewodniki:

Mapy:

Linki:
http://www.peakware.com/encyclopedia/peaks/matterhorn.htm - ogólne informacje
http://www.ivo.se/mike/matter.html - o wejściu z przewodnikiem.
http://www.bielefeldt.de/matterhe-print.htm - o wejściu granią Hörnli
http://www.willerup.com/matterhorn/ - o wejściu granią Lion (włoską)
http://www.zermatt.ch/e/in_general/summer.html - o atrakcjach Zermatt
https://www.jenreviews.com/best-things-to-do-in-switzerland/ - o atrakcjach Szwajcarii

Informacje praktyczne pochodzą z strony uka.pl, a  umieszczone zostały dzięki uprzejmości Wojtka Ryczera
alt

Masz więcej porad? Dorzuć je w komentarzach!

Ciekawostki

Znasz ciekawostki o tej górze? Podziel się nimi.

Cytaty o Matterhornie

Znasz wypowiedzi ludzi o tej górze? Podziel się nimi

Zdjęcia

  • Autor: Adam Bielecki
  • Autor: Adam Bielecki
  • Autor: Adam Bielecki
  • Autor: Brak danych
  • Autor: Brak danych
  • Autor: Adam Bielecki
  • Autor: Adam Bielecki
  • Autor: Brak danych
  • Autor: Brak danych
  • Autor: Brak danych
  • Autor: Brak danych
  • Autor: Brak danych
  • Autor: Brak danych
  • Autor: Brak danych
  • Autor: Adam Bielecki

Filmy

Ciekawy filmik z widokiem na Matterhorn zrealizowany w technologi poklatkowej.

Matterhorn był celem firmy SenseFly, która postawiła sobie za cel dokładne obfotografowanie góry za pomocą dronów. W przeciągu 6 godzin im się to udało :-)

Wyszperałeś w sieci filmy o tej górze? Podeślij linka w komentarzach, a chętnie zamieścimy!

Powiązane artykuły