Pik Somoni / Komunizma - najwyższy szczyt Pamiru (kiedyś najwyższy szczyt byłego ZSRR) i najwyższy szczyt Śnieżnej Pantery. Góra położona jest na terenie wschodniego Tadżykistanu, przeszło 300 km od Duszanbe – stolicy kraju.

Pik Komunizma jest szczytem potężnym I chociaż jest otoczony bardzo wysokimi górami I tak dominuje w okolicy. Pod względem rozmiarów jest często porównywany z himalajskimi olbrzymami. Góra jest uważana za trudno dostępną. 

Wysokość: 7495m n.p.m.

Lokacja: Tadżykistan

Pierwsze wejście: 1933 -Wschodnią granią. Rosyjsko-tadżycka wyprawa pod kierownictwem Jewgienija Abałakowa

Pierwsze wejście zimowe: ?

Opis

Pik Somoni / Komunizma - najwyższy szczyt Pamiru i najwyższy byłego ZSRR. Jeden z pięciu i najwyższy ze szczytów upoważniających do zdobycia Śnieżnej Pantery. Szczyt położony jest na terenie wschodniego Tadżykistanu, przeszło 300 km od Duszanbe – stolicy kraju.

Pierwotnie góra nazywana była Pikiem Garmo. Po pierwszym zdobyciu góry nazwe zmieniono na Pik Stalina. W kolejnych latach, już po śmierci „wodza narodów” w 1962r. Nikita Chruszczow zadecydował o kolejnej zmianie nazwy: na Pik Komunizma. Taka nazwa obowiązywała do czasu rozpadu ZSRR. Kiedy Tadżykistan uzyskał niepodległość nazwa szczytu została ponownie zmieniona na Pik Ismaila Somoni – od imienia wielkiego bohatera narodowego uznawanego za ojca narodu Tadżyckiego (Somoni żył w latach 892 do 907 i rządził terytorium obejmującym część dzisiejszego Tadżykistanu, Uzbekistanu, Kazachstanu, Kirgistanu, Turkmenistanu). Najnowsza nazwa ni do końca jednak przyjęła się w środowisku górskim – wciąż często mówi się o górze jako o „Piku Komunizma”.

Historia zdobywania

W 1933r. rosyjsko-tadżycka wyprawa Akademii Nauk Związku Radzieckiego pod kierownictwem Jewgienija Abałakowa, po 80 dniach szturmowania góry wschodnią granią, dokonała pierwszego w historii wejścia na szczyt. Na atak szczytowy w dniu 3 września 1933r. wyruszyło trzech wspinaczy. Niestety dwóch wspinaczy zginęło. Na wierzchołek dotarł tylko Abałakow, który podobno ostatnie 150 m przebył na czworakach.

Dopiero po 20 latach wytyczona została nowa droga na szczyt – poprowadziła ją duża rosyjska ekspedycja, która północną granią zdobyła górę w dniu 22 sierpnia 1953 roku.

Klasyczna droga (droga Brodkina) wytyczona została w 1968 r.

Do lat 90-tych, czyli do rozpadu ZSRR szczyt cieszył się popularnością głównie wśród radzieckich wspinaczy – jednak w tym czasie Pamirem zaczęły się interesować również zachodnie wyprawy - w roku 1962  John Hunt poprowadził udaną wyprawę na południową ścianę Piku Komunizmu.

Ważniejsze wejścia

• 1933 -Wschodnią granią. Rosyjsko-tadżycka wyprawa pod kierownictwem Jewgienija Abałakowa
• 1972 - Pik Kommunizma, pierwsze polskie wejście. Zespół: Tadeusz Gibiński, Kazimierz Głazek, Stanisław Kuliński,  Tadeusz Piotrowski, Wojciech Wróż

Nikt nie dodał przejść.

Drogi

Na szczyt wiedzie ponad 25 dróg o różnej skali trudności. Klasyczna droga na szczyt prowadzi po północno-zachodniej stronie masywu Piku Somoni. Droga ta, zwana drogą Brodkina, ma wycenę 5A w skali rosyjskiej.

Droga Klasyczna na szczyt. Fot i topo: Magdalena Prask

Z bazy na Polanie Moskwina na wysokości 4.200m npm pierwotnie droga idzie lekko w górę po lewej stronie wzdłuż Lodowca Waltera. Po ok 1,5 godziny jest miejsce na rozbicie obozu. Po przejściu na prawą stronę lodowca znajdujemy się pod dwukilometrową niemal pionową ścianą, „zarośniętą” serakami, wznoszącą się aż do Pamirskiego Plato. Tutaj droga odbija w prawo i trawersuje pod niebezpieczną ścianą. Jest to jedno z najbardziej ryzykownych miejsc na całej trasie. Seraki urywają się bardzo często, niezależnie od pory dnia i również w nocy. Odcinek ok 200m, miejscami uszczelniony, należy pokonać jak najszybciej, nie-zatrzymując się bez potrzeby.

Droga dochodzi do skalistej grani Brodkina. To kolejny niebezpieczny odcinek. Trzeba uważać na spadające kamienie strącane przez wspinaczy znajdujących się powyżej. Skała jest bowiem bardzo mało stabilna – krucha. Grań jest oporęczowana, lecz nawet świeżo rozwieszone poręczówki szybko ulegają tu przetarciu.

Gdy kończy się odcinek skalny, do pokonania jest jeszcze śnieżna ściana o dość dużym nachyleniu i droga dochodzi do Obozu 1 zlokalizowanego na wysokości 5.300m npm. Dalej śnieżną granią droga urozmaicona jest niewielkimi serakami i kilkoma ukrytymi pod śniegiem szczelinami. Na kilku odcinkach droga była ubezpieczona niedługimi poręczówkami.

Trasa jest dość stroma i szybko zyskuje się wysokość. Na wysokości 6300m npm droga odbija w lewo i stromo schodzi w dół, gdzie na polanie śnieżnej na Pamirskim Palto na wysokości 5.800m npm usytuowany jest Obóz 2.

Obóz drugi na Pamirskim Plato. Fot. Magdalena Prask

Z Pamirskiego Plato kierujemy się na Pik Duszanbe. Sroga wspina się dość stromo, dobrze trzymać się prawej strony stoku, blisko śnieżno-skalnego ramienia. Miejsce na Obóz 3 jest zarówno na samym zboczu Piku Duszanbe na wysokości ok 6.900m npm. Stąd odbijamy w lewo w kierunku widocznej już blisko kopuły szczytowej Piku Komunizma. Idąc miejscami wąską granią dochodzimy do przełęczy pomiędzy Pikiem Duszanbe i Pikiem Komunizma, gdzie znajduje się bardzo dobre miejsce na obóz. Z przełęczy droga na szczyt wydaje się już być oczywista. Najpierw odbijamy w lewo i niemal w poziomie trawersujemy po śniegu zbocze Piku Komunizma (poniżej skalnej ściany). Gdy zostawimy za sobą skalną ścianę (znajdującą się tak naprawdę powyżej nas) odbijamy o 90 stopni w prawo kierując się wprost do góry (mając skalną ścianę teraz po prawej stronie). Po dłuższym czasie droga dochodzi do głównej grani Piku Somoni. Jest to miejsce bardzo wietrzne. Stąd kierujemy się w prawo na widoczną już niedaleko kopułę szczytową. Ostatni odcinek prowadzi bardzo wąską i niebezpieczną granią śnieżną – ekspozycja jest znaczna – jest gdzie spadać.... Ten ostatni fragment pokonuje się w ok 15-20 minut. Sam wierzchołek jest skalisty, dość obszerny, może pomieścić wiele osób. Na szczycie znajduje się kilka pamiątkowych tablic.

W zależności od tempa po 1-2-3 godzinach dochodzimy rozbiliśmy na wysokości 6.900m npm.

Kopuła szczytowa. Fot. Magdalena Prask

Podsumowując Pik Somoni to trudny szczyt: krucha skała, liczne seraki, szczeliny, głęboki śnieg, duża ekspozycja, , nieprzewidywalna pogoda, silne wiatry i zimno – to podstawowe „trudności”. 

Info Praktyczne

Najlepszy termin na zdobywanie góry: lipiec-sierpień

Czas potrzebny na zdobycie góry: 14-21 dni (baz uprzedniej aklimatyzacji) lub 5-6 dni (z aklimatyzacją na 7.000m npm)

Aklimatyzacja: np. Pik Korżeniewskiej, Pik Chetiroch

Stopień trudności: 5A – wg wyceny rosyjskiej, AD – wg John Biggar, III/AD wg. Thurber

Pozwolenia: podobno jest potrzebne - organizowane przez agencję

Mapy: brak info

Literatura: brak

Warto wiedzieć

Pik Somoni znany jest z niebezpiecznego trawersu pod serakami oraz z trudnych warunków śniegowych. Regułą jest, że drogę na szczyt trzeba torować w głębokim śniegu – stąd ważne by iść w licznej lub bardzo silnej grupie. Poręczówki (w 2012r. oporęczowany był fragment skalny oraz kilka śnieżnych fragmentów poniżej Pamirskiego Platou) są wieszane przez przewodników wprowadzających swoich klientów – w innym przypadku trzeba być przygotowanym na własną asekurację). Na skalnej grani bywają stare poręczówki, lecz trzeba na nie bardzo uważać – są w wielu miejscach przetarte i nie zapewniają bezpieczeństwa.

Pamirskie plato. Fot. Magadalena Prask

W agencji, która zarządza bazą na Polanie Moskwina można wykupić tzw. pakiety:

• pełen 2.100 EUR obejmuje m.in. transport z Duszanbe do Jirgital i noclegi po drodze, przelot helikopterem do bazy, nocleg w bazie, pełne wyżywienie w bazie, możliwość korzystania z infrastruktury w bazie

• mały 1.300 EUR obejmuje m.in. transport z Duszanbe do Jirgital i noclegi po drodze, przelot helikopterem do bazy, możliwość rozbicia własnego namiotu na terenie bazy

Niezbędny sprzęt

Buty „wysokościowe” z wewnętrznym botkiem, raki, czekan, uprząż, lina, kask, szable śnieżne, śruby śnieżne, kask, karabinki , jumar, ósemka, okulary przeciwsłoneczne kat 4.

Dojazd

z Duszanbe do Jirgital:

• w ramach pakietu wykupionego w agencji – transport gratis

• wynajęcie transportu w agencji: 160 EUR / os w obie strony

• wynajęcie taksówki we własnym zakresie (przy 4-5 osobach): ok 100 USD / os w obie strony

z Jirgital do Bazy (na Polanie Moskwina):

- helikopterem zarezerwowanym za pośrednictwem agencji: koszt w ramach wykupionego w agencji pakietu – gratis; zakup poza pakietem – 700 EUR / os w dwie strony

Noclegi

Baza jest usytuowana na Polanie Moskiwna na wysokości 4200m n.p.m. Na dość obszernym, kamienistym terenie zlokalizowana jest agencyjny obóz, gdzie możliwy jest nocleg w namiotach oraz w małych domkach (osoby z „dużym pakietem” bezpłatnie, osoby z małym pakietem oraz bez pakietu 8-10 EUR / noc). Ci którzy nie wykupili w agencji pakietu mogą swój namiot rozbić na obrzeżach Polany Moskwina.

W „agencyjnym” obozie zlokalizowany jest stojący tutaj na stałe budynek zwany „szklarnią”. Jest to rodzaj świetlicy i stołówki – osoby bez pakietu i z małym pakietem mogą wykupić tu posiłki. Tu też można skorzystać z bezprzewodowego internetu (10 EUR / 1 godzina).

Bardziej szczegółowe informacje wraz z relacją z wyprawy znajdziecie na http://magdalenaprask.pl/pamir-expedition-2012/

Opracowała: Magdalena Prask www.magdalenaprask.pl

Ciekawostki

Znasz ciekawostki o tej górze? Podziel się nimi.

Cytaty o górze

• o Piku Somoni / Komunizma i Piku Korżeniewskiej: "Dwie sąsiednie góry nieustannie na siebie patrzą, ale nigdy się nie spotkają." (Kirgiski Pasterz Ergeszele, 1989 r.)

Znasz wypowiedzi ludzi o tej górze? Podziel się nimi

Zdjęcia

Zdjęcia Piku Kommunizma wraz z opisami drogi znajdziecie również na stronie Magdaleny Prask:  www.magdalenaprask.pl

Masz zdjęcia? Podeślij linka w komentarzach, a chętnie zamieścimy!

Filmy

Wyszperałeś w sieci filmy o tej górze? Podeślij linka w komentarzach, a chętnie zamieścimy!