Mnich - wybitna skalna iglica w polskich Tatrach Wysokich, w Dolinie Rybiego Potoku, na skraju Doliny za Mnichem. Jest jednym z najbardziej charakterystycznych szczytów w Tatrach. Najbardziej znany jest ze swojej 250 metrowej wschodniej ściany. Jednakże na północno-zachodniej ścianie znajdzie się sporo łatwiejszych dróg wspinaczkowych dla początkujących i średniozaawansowanych.

Widok na Mnicha, podczas podejścia żółtym szlakiem. Fot. dg

Na wierzchołek nie prowadzi żaden znakowany szlak turystyczny. Wejście jest dostępne jedynie dla taterników. Najłatwiejszymi drogami wejścia na szczyt jest "Przez Płytę" oraz Droga Robakiewicza.

Wysokość:  2068 m n.p.m.

Lokacja:  Tatry wysokie / Dolina Rybiego Potoku

Pierwsze wejście: 1879 lub 1880. Zespół Jan Gwalbert Pawlikowski, Maciej Sieczka

Pierwsze wejście zimowe: 1910, III 6. Zespół: Henryk Bednarski, Jerzy Cybulski, Walery Goetl, Józef Lesiecki, Leon Lori, Stanisław Zdyb

Opis

Mnich położony jest pomiędzy Doliną za Mnichem, a Mnichowym Żlebem, który oddziela go od masywu Cubryny i Mięguszowieckich Szczytów. Masyw Mnicha składa się z : Mnicha, Mniszka i Ministranta. Mnich od Mniszka oddzielony jest Wyżnią Mnichową Przełączką

Sam szczyt Mnicha jest złożony, z dwóch wierzchołków, z których północno-wschodni jest wyższy.

Dzięki doskonałej jakości skały, oraz stosunkowo bliskiemu podejściu, ściany Mnicha są pokryte gęstą siatką dróg. Swoisty renesans Mnich przeszedł dzięki akcji Tatry Bez Młotka. Dzięki pracy Piotra Korczaka, Andrzeja Marcisza, Tomasza Opozdy i grup wspierających udało się wytyczyć kilka nowych dróg, wbić kilkanaście stanowiski i setki spitów, dzięki czemu na większości dróg wystarczy typowy zestaw standardowy.

Historia zdobywania

Pierwsze wejście na szczyt Mnicha uważane jest za początek taternictwa polskiego. Autorami przełomowego wejścia był Jan Gwalbert Pawlikowski i Maciej Sieczka (jako przewodnik). Data wejścia jest niepewna: 1879 lub 1880 rok. Wejście na szczyt miało miejsce zachodnią ścianą. Okolice Drogi Przez Płytę, a być może to właśnie drogą.

Przemek Patelka (stoi, odcina się na niebie) na przełamaniu na Drodze "Przez Płytę". Fot. dg

Pierwszą drogą taternicką, (bez aspektu eksploracyjnego) była Droga Klasyczna (1908 rok). Linia Guyla Komarnickiego i Romana Kordysa była rozwiązaniem północnej ściany Mnicha. 110 metrowa linia została pokonana przy czynnym użyciu jednego haka. Późniejsze powtórzenia zdefiniowały jej stopień na IV "bardzo trudno", aktualnie należy do kanonu tatrzańskich dróg kursowych.

Już w 1909 roku zaatakowano wschodnią ścianę (Świerz i Kulczyński). Do 1929 roku miało miejsce pięć prób jej zdobycia.

Pierwsze wejście zimowe miało miejsce 6 marca 1910 roku (Henryk Bednarski, Jerzy Cybulski, Walery Goetl, Józef  Lesiecki, Leon Loria i Stanisław Zdyb).

W 1930 roku Jan Gnojek i Wiesław Stanisławki wytyczyli nową drogę, omijającą jednak płyty i okapy górnej części urwiska. 25 lipca dotarli do Dolnych Półek Mnichowych, skąd się wycofali. Wrócili trzy dni później i dokończyli drogę, dochodząc do Wyżniej Mnichowej Przełączki. Warto wspomnieć, że wytrawersowanie i ponowne wtrawersowanie (przy czynnym użyciu pętli i haków) wywołało głośne kontrowersje w środowisku taternickim.

Bezdyskusyjne pokonanie wschodniej ściany zostało dokonane w czasie II Wojny Światowej. Czesław Łapiński i Kazimierz Paszucha podjęli próby przejścia w linii obecnego Wariantu R (nazwa od oznaczenia w przewodniku WHP). Zakończyli je około 30 metrów od DPM, gdy rysa zanikła. Finalnie 17 lipca 1942 roku Łapiński i Paszucha pokonali jej prawy skraj. W bardzo dużym stopniu używali techniki podciągu.

Kolejnym akordem w historii wschodnij Mnicha był rok 1955, gdy Jan Długosz i Czesław Momatiuk (wraz z Adamem Bilczewskim) postanowili dokończyć Wariant R. W przeciwieństwie do poprzedników, posiadali asa w rękawie, jakim były nity. Z pomocą czterech nawierceń pokonali gładkie płyty docierając do wąskiej rysy, którą Momatiuk osiągnął okap. Niestety próby przerwała im ulewa. Po noclegu na Hali Mnichowej podjęli przerwaną próbę. Po raz kolejny ze ściany zmyła ich ulewa. Bilczewski i Momatiuk musieli wyjechać na niziny, a Długosz wrócił pod koniec lata 1955 wraz z Andrzejem Pietschem. Wyprusikowali do okapu po pozostawionej wcześniej linie. Długosz zaatakował poziomy dach. Wspinaczka hakowa była męcząca. Biwak wypadł im w środku pasa okapów, na ławeczkach zawieszonych na hakach. W miejscu z charaktersytyczną trójkątną płytą.

Następnego dnia prowadził Pietsch, który pokonał ostatnie metry przewieszenia i założył stanowisko na płycie nad okapem. Pokonanie ostatnich wyciągów zajęło im cały dzień. Po zmroku dostali się na szczerbę w grani. Wariant R doczekał się kolejnego powtórzeia 3 lata później (Czesław Momatiuk i Adam Wojnarowicz).

Ważniejsze wejścia

Drogi

Z schroniska przy Morskim Oku idziemy żółtym szlakiem w stronę Szpiglasowego Wierchu, przy rozejściu na Wrota Chałubińskiego idziemy chwilę czerwonym szlakiem, a następnie odbijamy na dobrze wydeptaną ścieżkę, która prowadzi nas w stronę Mnicha. Ok. 1-1:15 godziny podejścia.

Najłatwiejszą drogą wejścia na szczyt jest "Przez Płytę" oraz Droga Robakiewicza. Obie znajdują się na zachodniej ścianie. Mnich to jednak właściwie trzy ściany. Zachodnia na której znajdzie się kilka łatwiejszych dróg. Północno-zachodnia gdzie już znajdzie się sporo wspinania, a wystawa jest korzystniejsza na upalne dni. Wreszcie ściana wschodnia. Najwyższa oraz posiadająca najbardziej imponujące drogi wspinaczkowe.

Należy wspomnieć o jakości wspinania na Mnichu, a ta jest rewelacyjna. Mamy sporo wspinania w rysach, płytach i innych formacjach. Sprawny zespół jest w stanie zrobić w ciągu dnia 2-3 drogi . Dodajmy do tego w miarę komfortowe podejście, a otrzymamy najbardziej oblegany taternicko szczyt w Morskim Oku, a być może nawet w Tatrach.

Aby dostać się na dół ze szczytu robimy jeden 30-40 metrowy zjazd na stronę zachodnią do łatwego terenu. Uwaga na ściąganie liny, lubi się zaklinować. Stamtąd już ścieżką w dół (parę miejsc I).

Wschodnia ściana

Ściana opada na stronę Morskiego Oka, do Żlebu pod Mnichem. Jej 260 metrowe urwiska były jednym z najgłośniejszych problemów taternickich. Około 150 metrów od podstawy znajdują się Dolne Półki Mnichowe. Wyżej z prawej strony wchodzą Górne Półki Mnichowe. Ściana poniżej DPM jest mniej stroma i rozczłonkowana. Ograniczeniem ściany jest komin spadający z Wyżniej Mnichowej Przełączki, którym biegnie Droga Stanisławskiego.

Wschodnia ściana Mnicha. Fot. dg

Północno-zachodnia ściana

Topo północnej ściany Mnicha. Topo: Damian Granowski

• Droga przez Płytę II - to najłatwiejsza droga wejścia/zejścia ze szczytu Mnicha. Pokonuje zachodnią ścianę Mnicha i jej trudnościami jest trawers po płycie (ostatni wyciąg drogi).
• Zacięcie Robakiewicza III - na zachodniej ścianie Mnicha, to krótka (3 wyciągowa) droga polecana początkującym wspinaczom, jako nieco trudniejszy wariant wejścia na Mnicha
• Droga Klasyczna IV na północno-zachodniej ścianie Mnicha jest 4 wyciągową łatwą drogą, litą, w dobrej jakości granicie. Jest to droga historyczna, pierwsza która powstała na północno-zachodniej ścianie.
• Droga Orłowskiego V- na północno-zachodniej ścianie Mnicha jest 4 wyciągową łatwą drogą, litą, w dobrej jakości granicie. Jest to jedna z najpopularniejszych dróg na północno-zachodniej ścianie.
• Kant Klasyczny VI- to jeden z większych klasyków na północnej ścianie Mnicha. Logiczny przebieg, piękne rysy i zacięcia sprawiają, że naprawdę warto się na nią wybrać.
• Międzymiastowa VI/VI+ jest jedną z najładniejszych dróg na Mnichu. Absolutny klasyk, dla wszystkich którzy robią takie trudności. Doskonała asekuracja, lite wspinanie, lufa pod nogami

Próg Mnichowy

• Wesołej Zabawy M4+ - to łatwa - godna polecenia dla początkujących taterników zimowych - droga na której będziecie mieli okazję poznać charakter tatrzańskiej wspinaczki. Dobre dojście, w miarę krótka droga, dobre zejście sprawiają, że jest to dobra propozycja na krótki zimowy dzień.
• Rysa Strzelskiego M5 - to jedna z ciekawszych zimowych propozycji dla początkujących (aczkolwiek nie całkiem) na Progu Mnichowym. Stosunkowo krótkie podejście, urozmaicone formacje, dogodne zejście sprawiają, że droga jest idealna na krótki zimowy dzień.
• Kuluar Kurtyki WI3 / WI4

Znasz drogi na tej górze? Podziel się nimi.

Mnich. Fot. www.kutno.com.pl

Ciekawostki

Nazwa pochodzi od kształtu podobnego do mnicha w kapturze.

W okolicach Morskiego Oka znajdują się jeszcze trzy inne szczyty o podobnej nazwie: Zadni Mnich, Żabi Mnich i Roztocki Mnich.

Zarys góry jest symbolem umieszczonym na odznakach przewodników tatrzańskich.

Wejście Wariantem R (Długosz-Pietsch) na Mnicha zostało ukazane w filmie krótkometrażowym Wariant R w reżyserii Sergiusza Sprudina w marcu 1961 roku. Film uważany jest za jeden z lepszych filmów taternickich.

Cytaty

Zdjęcia

 

Kopuła szczytowa Mnicha (po kliknięciu większa). Fot. dg

Masz zdjęcia? Podeślij linka w komentarzach, a chętnie zamieścimy!

Filmy

Masz filmy? Podeślij linka w komentarzach, a chętnie zamieścimy!