Wysoka (słow. Vysoká) to dziewiąty co do wysokości szczyt w Tatrach. Szczyt dwuwierzchołkowy o wysokościach 2560 metrów n.p.m (funkcjonuje również wysokość 2547). Leży po stronie Tatr Słowackich. Wierzchołki są rozdzielone przez Przełęczkę w Wysokiej, która jest położona około 22 metrów niżej. Widoki roztaczające się z Wysokiej są w sam raz dla górskich estetów :).
Wschodnia ściana Wysokiej. Fot. Damian Granowski
Warto wspomnieć, że jeszcze kilka lat temu według pomiarów wierzchołek z krzyżem jest minimalnie niższy, a teraz wskazuje się na wysokość 2560 metrów (oba wierzchołki o takiej samej wysokości). Taką wysokość podawał Władysław Cywiński. Ostatnio podczas przejścia GGT Andrzej Marcisz również potwierdził taką wysokość.
Z taternickiego punktu widzenia najciekawsze są dwie ściany: wschodnia i północna. Obie raczej są ciekawsze na zimę. 500 metrowa ściana północna jest o wiele poważniejsza niż wschodnia..
Godny polecenia jest też Wysoka jako cel skiturowy. Zjazd żlebem z Wysokiej jest bardzo ciekawy. Trochę więcej w tym artykule: Wysoka na skiturach.
Na szczyt nie prowadzi żaden szlak turystyczny, więc wejście jest możliwe tylko z uprawnionym przewodnikiem lub drogami taternickimi.
Wysokość: 2547 metrów n.p.m.
Lokacja: Tatry, Słowacja
Pierwsze wejście: 3 września 1874, Mór Déchy, Ján Ruman Driečny (młodszy) i Martin Spitzkopf.
Pierwsze wejście zimowe: 11 kwietnia 1903, Harry Berceli, Károly Jordán, Johann Franz (senior) i Paul Spitzkopf.
WHP tom IX
Opis
Masyw Wysokiej położony jest pomiędzy Rysami (rozdziela je przełęcz Waga) a Gankiem (rozdziela je Rumanowa Przełęcz). Zdaniem wielu masyw należy do najpiękniejszych w Tatrach. Zalicza się do niego Cięzki Szczyt zwany dawniej Czeskim Szczytem, Smoczy Szczyt i dwa wierzchołki Wysokiej zwane Koroną Wysokiej. Wierzchołki pn.-zach. i pd.-wsch. są rozdzielone przez Przełączkę w Wysokiej. Co ciekawe jeszcze do niedawna wierzchołek północno- zachodni był uważany za wyższy o pół metra, jednak według ostatnich pomiarów wyższy jest południowo-zachodni będący jednocześnie lepszym punktem widokowym. Od 1958 roku na na niższym wierzchołku stoi żelazny krzyż.
Panorama z wierzchołka Wysokiej. Fot. Damian Granowski
Południowo-wschodni wierzchołek jest zwornikiem dla dwóch bocznych grani Siarkańskiej Grani z Siarkanem i Złomiską Turnią oraz grań Wysokiej ze Smoczym Szczytem i Szarpanymi Turniami. Masyw Wysokiej góruje nad dolinami:
- Ciężką (odgałęzienie Doliny Białej Wody, opada do niej 550-metrowej wysokości północna ściana, kulminująca w obu wierzchołkach Wysokiej, poniżej której rozległe pola piargów schodzą do Zmarzłego Stawu)
- Dolinką Smoczą (północno-zachodnim odgałęzieniem Doliny Złomisk- odnogą Doliny Mięguszowieckiej)
- Złomiską Zatoką (niewielkie odgałęzienie Doliny Złomisk wciśniętym pomiędzy dwie boczne granie Wysokiej)
- Dolinką Rumanową (północne odgałęzienie Doliny Złomisk; opada do niej wschodnia, 450-metrowa ściana, w swej górnej, mniej stromej części podzielona rozdwajającym się, wielkim żlebem i kulminująca w południowo-wschodnim wierzchołku.
Wejście na Wysoką jest możliwe tylko z uprawnionym przewodnikiem, gdyż nie prowadzi na nią znakowany szlak. Jest natomiast dużo dróg taternickich prowadzących na jej wierzchołki.
Wysoka z dobrze widocznym żlebem. Fot. dg
Drogi
Najłatwiejsza droga wejściowa na Wysoką prowadzi z Doliny Mięguszowieckiej. Wychodzi gdzieś około 1300 metrów przewyższenia. Czas wejścia z Popradzkiego Plesa to około 4 godzin (zejście ok. 3 godziny).
Od schroniska idziemy najpierw za zn. czerwonymi ku Przełęczy pod Osterwą. Ok. 100 metrów za mostkiem odbija w lewo ścieżka w kosówkę (zazwyczaj zalana wodą). Tą ścieżką idziemy do Doliny Złomisk. Po wyjściu na Złomiskową Rówień podążamy ścieżką na NE do Złomiskowej Zatoki. Jej dnem idziemy pod próg, a następnie w lewo systemem ryn i stopni w pobliżu ścian Siarkana. Następnie na Siarkańską Przełęcz.
Z przełęczy za kopczykami grzbietem ku Wysokiej. Trawersujemy zbocze po stronie Dolinki Smoczej do żlebu spadającego z Przełączki w Wysokiej. Żlebem do góry aż niemal pod samą przełączkę. Następnie w lewo systemem półek (klamry), przez skalną płytę.
Ciekawą opcją (taternicką) wejścia na wierzchołek Wysokiej jest zrobienie Grani Szarpanych Turni, następnie podążanie granią przez Smoczy Szczyt aż do wierzchołka.
Wschodnia ściana
Z Rumanowej Dolinki wypiętrza się 450 metrowa ściana Wysokiej. W dolnej części tworzą ją płytowe urwiska, a na górze - mniej stromej - wielki żleb, rozwidlający się na dwa. Najbardziej znaną drogą na tej ścianie jest Droga Motyki IV
Wschodnia ściana Wysokiej z zaznaczoną Drogą Motyki. Fot. Damian Granowski
Droga Motyki IV
Lewą częścią wschodniej ściany IV
Ukosem przez wschodnią ścianę III
Północna ściana
Od strony Doliny Ciężkiej znajduje się imponująca północna ściana o wysokości około 500 metrów. Razem z północną ścianą ciężkiego szczytu tworzą imponujące urwisko!
Podejście pod północną ścianę jest dość dalekie jak na warunki tatrzańskie. Opcje są dwie:
- Doliną Białej Wody, następnie przez Dolinę Ciężką. Łącznie około 5 godzin...
- Doliną Mięguszowiecką na Przełęcz Waga, a następnie zejście pod ścianę. Też około 5 godzin.
Drugie rozwiązanie jest łatwiejsze przy powrotach. Ponieważ zostawiamy auto na parkingu w Popradzkim Plesie. W przypadku jeśli zostawimy auto na Łysej Polanie, to musimy wrócić przez Wagę i Dolinę Ciężką. Ogólnie zabawy trochę jest.
Ściana została zdobyta po raz pierwszy w 1908 roku przez Romana Kordysa i Aleksandra Znamięckiego. Z kolei pierwsze zimowe przejście ściany miało miejsce w 1947 roku - Witold Ostrowski i Jerzy Piotrowski. Drogą WHP 1249 (Ukosem przez północną ścianę III).
Najbardziej imponująca na północnej ścianie jest Droga Stanisławskiego V, która zimą pokonywana wprost żlebem od dołu. Kluczowymi trudnościami jest lodospad, który nie tworzy się każdego roku. Najczęściej warunki są późną wiosną (kwiecień).
Rumanowa Przełęcz od północy IV
Prawą częścią północnej ściany VI
Droga Stanisławskiego na Przełęcz pod Wysoką III
Historia zdobywania
Do histori ważniejszych wejść można zaliczyć:
- 3 września 1874 r. przez Siarkańską Przełęcz weszli: Mór Déchy, Ján Ruman Driečny (młodszy) i Martin Spitzkopf .
- 27 lipca 1876 r. od strony Wagi szczyt zdobyli: Adam Asnyk, Jan Gwalbert Pawlikowski, Mieczysław Gwalbert Pawlikowski, Józef Fronek, Jakub Giewont, Józef Sieczka, Maciej Sieczka.
- 11 kwietnia 1903 r. pierwsze wejście zimowe zaliczyli Harry Berceli, Károly Jordán, Johann Franz (senior) i Paul Spitzkopf.
- 28 sierpnia 1908 r. przejście północnych urwisk przez Aleksandra Znamięckiego i Romana Kordysa.
Wysoka widziana z Jagnięcego Szczytu. Fot. Damian Granowski
Ciekawostki
- W 1877 r. na szczycie był Kazimierz Przerwa-Tetmajer.
- Z uwagi na rosnącą popularność szczytu Towarzystwo Tatrzańskie ułatwiło wejście na szczyt, zakładając metalowe klamry (na drodze od Wagi, tzw. droga przez Pazdury).
- W 1958 r. chatarzy Schroniska pod Rysami potajemnie umieścili żelazny krzyż na północno-zachodnim wierzchołku. Warto wspomnieć, że jeszcze kilka lat temu według pomiarów wierzchołek z krzyżem jest minimalnie niższy, a teraz wskazuje się na wysokość 2560 metrów (oba wierzchołki o takiej samej wysokości). Taką wysokość podawał Władysław Cywiński. Ostatnio podczas przejścia GGT Andrzej Marcisz również potwierdził taką wysokość.
- Adam Asnyk napisał wiersz pt. "Noc pod Wysoką"
Widoczki na wierzchołku pd.-wsch.. Fot. Damian Granowski
Cytaty
Zdjęcia
Szczyt Wysokiej od południa. Fot. Gargała Wiesław
Fot. www.plfoto.com
Filmy