Jan Mostowski – jeden z jeden z najwybitniejszych polskich taterników i alpinistów, członek honorowy Polskiego Związku Alpinizmu. Był uczestnikiem tak wybitnych przejść jak: pierwsze polskie przejścia wschodniej i północnej ściany Matterhornu, oraz północnej ściany Eigeru. Zmarł 8 maja 2012 roku.

Jan Mostowski. Fot. Czesław Momatiuk

Data i miejsce urodzenia: 1928, I 25

Data i miejsce śmierci: 2012, V 8

Biografia

Urodzony 25 stycznia 1928 roku, był z zawodu inżynierem elektrykiem (ukończył Politechnikę Łódzką). Specjalizował się w projektowaniu pieców elektrycznych do wytopu stali. 

Wspinaczkę rozpoczął na początku lat 50-tych, by już w 1956 roku dokonać 3 polskiego przejścia Komina Łapińskiego i Paszuchy na północno-zachodniej ścianie Galerii Gankowej (ówcześnie jedna z najtrudniejszych dróg w Tatrach). W jego wykazie znajdziemy również m.in. pierwsze przejście zimowe grzędy Tomkowych Igieł na Niżnich Rysach (1956, z Andrzejem Sidwą) i drogi Orłowskiego na pn.-wsch. ścianie Mięguszowieckiego Szczytu Pośredniego (1957, ze Stanisławem Kulińskim). 

Jan Mostowski (z tyłu) i Czesław Momatiuk na Eigerze. Fot. Jan Długosz

W latach 1957-1963 wspinał się w Alpach. Dokonując wtedy jednych z najlepszych polskich przejść. Np. pierwsze polskie przejście wschodniej i północnej ściany Matterhornu. W 1961 roku przeszedł owianą mroczną sławą północną ścianę Eigeru. Dla odmiany na Kaukazie brał udział w pierwszym jednodniowym przejściu środkiem północnej ściany Ułłu-Tau-Czana. Wszedł na Noszak w 1960 roku (ówczesny polski rekord wysokości).

W 1963 podczas wycofywania się z próby przejścia direttisimy północnej ściany Eigeru, wyrwał hak i poleciał około 500 metrów do podstawy ściany. Udało mu się przeżyć ten upadek, dzięki szczęśliwym lądowaniom na kolejnych śnieżnych półkach. Zwichnął tylko kolano (sic!).

Alpy lato 1961. Od lewej: Stanisław Biel, Jan Mostowski, Jan Długosz i Czesław Momatiuk. Fot. nyka.home.pl

Mostowski tak to zdarzenie wspomina: 

Nabierałem szybkości, odbijałem się o półki, tłukłem w skałę kaskiem i plecakiem, czekając na ostatnie uderzenie. Po prawdopodobnie 30 sekundach wylądowałem w głębokim śniegu u podstawy ściany. Zacząłem ruszać nogami i rękami i zrozumiałem, że niczego nie złamałem. W szoku wyjąłem przeciwsłoneczną szminkę i zacząłem smarować nią usta. 

Momatiuk pozostał w trudnej ścianie bez liny. Widział, jak partner koziołkuje, obija się o półki i wyskakuje w powietrze - nawet przez moment nie liczył, że przeżyje upadek. Po ochłonięciu z szoku, nie zastanawiając się długo, powiązał posiadane pętle w sznur i z ich pomocą rozpoczął ryzykowne zejście. Skały pokryte były świeżym nocnym śniegiem. Trudności pochłonęły jego uwagę i dopiero po osiągnięciu nieco łatwiejszego terenu zaczął wypatrywać ciała przyjaciela. 

Głęboko w dole zobaczył na śniegu nieruchomy ludzki kształt. 

Nie było złudzeń... Jakież było jego zdumienie, kiedy leżący bez ruchu Most nagle usiadł i przemówił do niego normalnym ludzkim głosem! Powiedział, że chyba przysnął na słońcu i że jest biedny, bo ma skaleczony nos i być może zwichnięte kolano... 

Jan Mostowski był działaczem Klubu Wysokogórskiego (członkiem Zarządu Głównego i przewodniczącym Komisji Tatrzańskiej oraz prezesem Koła Gliwickiego KW). W 1963 wyemigrował, najpierw do Szwajcarii i Austrii, a ok. 1966 osiadł w USA. Od ok. 1970 używał nazwiska Philipp. 

Na podstawie artykułu Janusza Kurczaba na wspinanie.pl

Dokonania górskie

Tatry

• 1956 - Komin Łapińskiego i Paszuchy, na północno-zachodniej ścianie Galerii Gankowej. 3 polskie przejście.
• 1956 - Grzęda Tomkowych Igieł na NIżnich Rysach. Pierwsze zimowe przejście. Zespół: Jan Mostowski, Andrzej Sidwa
• 1957 - Droga Orłowskiego na północno-wschodniej ścianie Mięguszowieckiego Szczytu Pośredniego. Zespół: Jan Mostowski, Stanisław Kuliński

Alpy

• 1959 - Wschodnia ściana Matterhornu, pierwsze polskie przejście. Zespół: Stanisław Biel, Jan Mostowski.
• 1961 - Północna ściana Matterhornu, pierwsze polskie przejście. Zespół: Stanisław Biel, Jan Mostowski
• 1961 - Północna ściana Eigeru, pierwsze polskie przejście. Zespół: Stanisław Biel, Jan Mostowski

Inne

• ? - Ułłu-Tau-CZan - Pierwsze jednodniowe przejście środkiem północnej ściany.
• 1960 - Noszak. Polski rekord wysokości.

Wiesz o przejściach danej osoby? Podziel się swoją wiedzą z nami. Dodaj przejście na dole w komentarzu!

Wyprawy

Ciekawostki

• Pisywał w "Taterniku" od 1957 r. (...) W 1963 r. opuścił Polskę, przebywał najpierw w Szwajcarii i Austrii, a ok. 1966 r. osiadł w USA. (...)

• 24 stycznia 2008 r. Józef Nyka opublikował w swojej "Gazecie Górskiej" notkę o Janie Mostowskim z okazji Jego 80 urodzin: http://www.nyka.home.pl/gaze_gor/pl/200801.htm

Znasz ciekawostki o tej osobie? Podziel się z nami nimi ;)

Cytaty

Dorzuć cytaty tej osoby w komentarzach ;)

Zdjęcia

Podrzuć linki do zdjęć tej osoby, a z chęcią zamieścimy

Filmy

Nie ma jeszcze filmów o tej osobie. Możesz dorzucić linki w komentarzach, a zamieścimy!