Klimek Bachleda - legenda ratownictwa i przewodnictwa tatrzańskiego

6 sierpnia minęła rocznica śmierci Klimka Bachledy. Poniżej trochę informacji o tej legendarnej dla Tatr postaci.

Klemens Bachleda, zdrobniale zwany Klimkiem to legendarna postać przewodnictwa i ratownictwa tatrzańskiego. Zgniął tragicznie podczas akcji ratunkowej na Małym Jaworowym Szczycie.

Data i miejsce urodzenia: 1851 (lub 1849), 13 listopada, Bachledówka koło Kościeliska

Data i miejsce śmierci: 1910, 6 sierpnia, Mały Jaworowy Szczyt

Biografia

Urodził się i wychował w Kościelisku. Jego matka samotnie go wychowywała do 12 roku życia, gdy zmarła. Pracował u gazdów w Zakopanem, u baców na halach. Przeprowadził się też na Słowację w poszukiwaniu pracy. Do Zakopanego wrócił w 1873 roku, gdzie trafił na epidemię Cholery (pracował jako grabarz). Po ożenieniu się pracował jako cieśla, ale jego największą miłością było przewodnictwo tatrzańskie.

Terminował u Macieja Sieczki, Szymona Tatara starszego oraz Jędrzejów Walów (ojciec i syna). Z czasem sam zaczął prowadzić ludzi. Dodatkowo wyszukiwał samotnie szlaki i doskonalił się w warsztacie przewodnika. W 1886 został przewodnikiem I klasy. Gdy w 1898 Jędrzej Wala młodszy opuścił Zakopane i Tatry, stał się najbardziej znanym przewodnikiem.

Wśród jego klientów byli między innymi: Karol Potkański, Edmund Cięglewicz, Jan Fischer, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Ferdynand Hoesick, Stanisław Eljasz-Radzikowski, Franciszek Henryk Nowicki, Janusz Chmielowski, Mieczysław Karłowicz, ks. Walenty Gadowski, Tadeusz Boy-Żeleński, Henryk Sienkiewicz.

Klimek był również jednym z najwybitniejszych wspinaczy swoich czasów. Wśród dokonań w których brał udział (często jako przewodnik) były m. in.: pierwsze wejścia na Staroleśny Szczyt, Ganek, Rumanowy Szczyt, Kaczy Szczyt, Zadniego Mnicha, Kozie Czuby. Dokonał drugiego wejścia na Mnicha i Żabiego Konia. Był w zespole który zdobył po raz pierwszy zimą Gerlach i Bystrą.

W 1909 roku wstępuje do świeżo stworzonego, przez Mariusza Zaruskiego TOPRu. Wkrótce staje się jedną z bardziej zasłużonych postaci.

Klimek ginie 6 sierpnia 1910 roku podczas wyprawy ratunkowej po Stanisława Szulakiewicza na Mały Jaworowy Szczyt. W dniu akcji panowały fatalne warunki i Zaruski zdecydował o odwrocie (około 80 metrów od Szulakiewicza). Klimek nie podporządkował się decyzji naczelnika i szedł dalej. Z góry zeszła lawina kamienna, która zrzuciła Bachledę. Znieść ciało udało się dopiero 9 sierpnia. Szczegóły akcji możecie przeczytać tutaj: Rocznica śmierci Klimka Bachledy.

Dokonania górskie

Tatry

1888 - zejście z Łomnicy jej północną ścianą

1892 - Staroleśny Szczyt, pierwsze wejście. Zespół: Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Tadeusz Boy-Żeleński, Klemens Bachleda, Jan Bachleda Tajber

1892 - Baniasta Turnia, pierwsze wejście

1895 - Ganek, pierwsze wejście

1902 - Rumanowy Szczyt, pierwsze wejście

1904 - Kaczy Szczyt, pierwsze wejście

1904 - Zadni Mnich, pierwsze wejście

1904 - Czubata Turnia, pierwsze wejście

1904 - Kozie Czuby, pierwsze wejście

1905 - Gerlach, Żlebem Karczmarza. Pierwsze zimowe wejście

1905 - Bystra, pierwsze zimowe wejście.

Poślednia Turnia, pierwsze wejście

Mnich, drugie wejście

Żabi Koń, drugie wejście

Czarny Szczyt, drugie wejście

Zamarła Turnia, drugie wejście

Drobna Turnia, drugie wejście

Kozia Turnia, drugie wejście

Cubryna, drugie wejście

Kozia Strażnica, drugie wejście

Mały Kołowy Szczyt, drugie wejście

Zmarzły Szczyt, drugie wejście

Pyszniańska Przełęcz, pierwsze zimowe wejście

Sucha Przełęcz, pierwsze zimowe wejście

Pierwsze przejścia przełęczy: Rumanowa Przełęczy, Południowo-Zachodnia, Batyżowiecka Przełęcz, Hińczowa Przełęcz, Południowa-zachodnia Przełęcz pod Cubryną, Południowo-Wschodnia i Północno-Zachodnia Przełęcz pod Cubryną, Południowo-Wschodnia i Północno-Zachodnia Przełączka pod Zadnim Mnichem, Przełączka pod Żabią Turnią Mięguszowiecką, Przełączka między Smoczym Szczytem, a Szarpanymi Turniami.

Nowe Drogi: Rohacz Płaczliwy z Doliny Rohackiej, Świnica północno-wschodnią ścianą, Zamarła Turnia od Koziej Przełęczy, Kozi Wierch od Koziej Przełęczy, Mały Kozi Wierch od Zmarzłej Przełęczy, Mała Buczynowa Turnia z Buczynowej Dolinki, Koprowy Wierch od Niżniego i Wyżniego Stawu Ciemnosmreczyńskiego, Mnich przez przewieszkę, Żabi Szczyt Wyżni z Doliny Czeskiej (?), Rysy granią od Żabiej Przełęczy, Cubryna granią od Hińczowej Przełęczy, Ganek od Rumanowej Przełęczy, Rumanowy Szczyt od Gankowej Przełęczy, Żłobisty Szczyt południowo-wschodnią granią, Zmarzły Szczyt granią od Przełęczy koło Drąga, Północno-Zachodni szczyt Gerlacha od Przełęczy Batyżowieckiej, Wielicki Szczyt, ze Świstowej Doliny, Kopa Lodowa południowo-wschodnią granią, Durny Szczyt od Klimkowej Przełęczy, Łomnica od Zielonego Stawu Kieżmarskiego, Baranie Rogi z Doliny Dzikiej przez Przełęcz Stolarczyka, Jastrzębia Turnia od Jastrzębiej Przełęczy, Kołowy Szczyt granią od Małego Kołowego Szczytu, Jagnięcy Szczyt od Przełęczy pod Kopą.

klimek bachleda

Zdjęcie Klimka Bachledy z 1909 roku (?). Fot. etnomuzeum.eu

Ciekawostki

Klemens Bachleda był pierwszym z górali, który nauczył się jazdy na nartach. Stanisław Barabasz opisał nawet ciekawą anegdotkę:

Z górali pierwszy Klimek Bachleda zrozumiał wartość nart, zrobił je sobie sam, uprościwszy więźbę lilienfeldzką i nauczył się jeździć. On też odbywał wycieczki z obcymi turystami, gdy który tu w zimie zabłądził. Przybyła tu znana turystka, zdaje mi się z Pesztu. Klimek, jako umiejący po niemiecku, służył jej za przewodnika na Przełęcz Goryczkową. Pytaliśmy się później Klimka o tę wycieczkę, a wiedzieliśmy, że słabo jeździł. "Eh, co tu opowiadać, gdy stanęła na Goryczkowej, rozglądnęła się po Liptowie, założyła kij za kark i fukła dołu nazad ku szałasom, a ja stary musiałem się dopiero za nią poniewierać po śniegu".

Na kanwie jego życia powstała książka Księga Tatr Jalu Kurka.

Razem z Tytusem Chałubińskim, ks. Józefem Stolarczykiem i Sabałą należy do legendarnych postaci Zakopanego i Tatr.

Znasz ciekawostki o tej osobie? Podziel się z nami nimi ;)

Cytaty

Dorzuć cytaty tej osoby w komentarzach ;)

Zdjęcia

Podrzuć linki do zdjęć tej osoby, a z chęcią zamieścimy

Filmy

Nie ma jeszcze filmów o tej osobie. Możesz dorzucić linki w komentarzach, a zamieścimy!

Powiązane artykuły