Denis Urubko pochodzi z Kazachstanu gdzie rozpoczął swoją przygodę z górami wysokimi. By ł oficerem w armii kazachskiej i filmowcem. Jednak świat zapamięta go jako wybitnego himalaistę, który może poszczycić się: zdobyciem Korony Himalajów (15 człowiek w historii), zdobyciem 3 ośmiotysięczników w zimie,  tytułem śnieżnej pantery, i wielu innych imponujących wejść.

W lutym 2015 roku otrzymał polskie obywatelstwo.

Data i miejsce urodzenia: 29 lipca 1973 w Niewinnomyssku

Biografia

Denis Urubko jest jednym z najwybitniejszych himalaistów świata. Urodził się 29 lipca 1973 roku w Niewinnomyssku (Kraj Stawropolski, Rosja). Jest więc z pochodzenia Rosjaninem, ale obecnie mieszka w Ałma Acie i reprezentuje barwy Kazachstanu. We wczesnej młodości Denis lubił polować, łowić ryby i chodzić po górach - początkowo na Kaukazie, a później na Sachalinie. Na tej dalekowschodniej wyspie spędził wraz z rodziną lata 1986-1990, zanim przeniósł się do Ałma Aty.

Podczas studiów we Władywostoku zetknął się ze wspinaniem sportowym i wstąpił do klubu wspinaczkowego. Pojechał również w Pamir, gdzie poznał alpinistów z kazachskiego Centralnego Klubu Sportowego, a także trenera Ilińskiego, który odwiódł go od zamiaru samotnego wejścia na Pik Lenina. Właśnie za jego namową pojechał do Kazachstanu, by trenować alpinizm. W Ałma Acie przez rok pracował w teatrze jako aktor, a potem wstąpił do armii kazachskiej. Nie od razu mu się to udało, był to okres wielkich zmian politycznych - Związek Radziecki rozpadał się, a Denis był Rosjaninem. Będąc podoficerem Centralnego Klubu Sportowego kazachskiej armii intensywnie trenował, m.in. razem z Walerym Babanowem, Wadimem Grekowem i Michaiłem Michajłowem.

W latach 1998-2001 Denis Urubko był wybierany najlepszym alpinistą w Kazachstanie. Wielokrotnie zwyciężał w biegach górskich. W latach 1997-99 zwyciężał w zawodach na szybkość rozgrywanych na górze Amangelda. W 2000 roku wygrał zawody w szybkim wejściu na Chan Tengri, pokonując trasę z bazy (4200 m) na wierzchołek (6995 m) i z powrotem w 12 godz. 21 min. Następnego z konkurentów wyprzedził o ponad 3 godz.! W 2006 roku wygrał prestiżowy wyścig International Elbrus Race, ustanawiając rekord trasy - 3 godz. 55 min. 58 sek. Rekord ten przetrwał do 2010 roku, kiedy to został poprawiony o około 23 minuty przez naszego Andrzeja Bargiela.

W 1999 roku w ciągu zaledwie 42 dni zdobył wszystkie pięć szczytów (Pik Lenina, Pik Kommunizma, Pik Korżeniewskiej, Chan Tengri i Pik Pobiedy), wymaganych dla uzyskania tytułu Śnieżnej Pantery.

Wiosną 2000 roku zaczął zdobywanie ośmiotysięczników, wchodząc na Everest bez tlenu. W 9 lat później miał ich już cały komplet, stając się piętnastym zdobywcą Korony Himalajów, a ósmym, który dokonał tego bez korzystania z aparatu tlenowego. Na trzy z ośmiotysięczników poprowadził nowe drogi (Broad Peak, Manaslu i Cho Oyu), a na Makalu i Gasherbrum II dokonał pierwszych zimowych wejść.

Lista jego sportowych lub zimowych przejść w wysokich górach jest imponująca:

• Broad Peak (8051 m). Atakując w 2005 roku 3000-metrową południowo-zachodnią ścianę Broad Peaku, kazachska dwójka Denis Urubko i Siergiej Samojłow zaczęła wspinaczkę 19 lipca z kotła Broad South Glacier, u podstawy ściany (5100 m). Szli stylem alpejskim, biwakując w niesionym przez siebie jedynym namiociku. Trudności techniczne były duże, do tego wiatr, zamieci, w górnej części grożące lawinami masy śniegu. Biwakowali kolejno na wysokościach 6100, 6500, 6700, 6950, 7500 i 7800 m. Dwa z sześciu biwaków, ze względu na szczupłość miejsca, musieli spędzić na siedząco. Największe trudności sprawił pas skał pokonany trzeciego dnia wspinaczki oraz teren mikstowy między 7500 i 7800 m. Na szczycie stanęli 25 lipca o godz. 11.30. Warto dodać, że dla Samojłowa był to w ogóle pierwszy ośmiotysięcznik.
• Manaslu stał się celem Denisa Urubki wiosną 2006 roku. Jego towarzyszem był ponownie Siergiej Samojłow. Obydwaj najpierw weszli na szczyt normalną drogą w klasycznym stylu wyprawowym. Zajęło to im nieco ponad dwa tygodnie od 8 do 25 kwietnia. Po odpoczynku zaatakowali nową linię na północno-wschodniej ścianie Manaslu, między wschodnią granią (drogą Hajzer-Kukuczka) a drogą normalną. Kazachska dwójka dokonała przejścia w stylu alpejskim w dniach 4-8 maja 2006.
• Makalu (8485 m) zimą. Zimowe ostrogi w Karakorum Urubko zdobył w 2003 roku, uczestnicząc w wyprawie na K2 prowadzonej przez Krzysztofa Wielickiego. Okazał się wówczas jednym z najmocniejszych punktów ekspedycji. Nie przyłączył się do grupy dysydentów, którzy opuścili wyprawę, nadal działał z Polakami i dotarł do najwyższego punktu (7650 m). Nawiązanie współpracy z Simone Moro zaowocowało jednym z największych osiągnięć himalaizmu zimowego. Ze względu na permanentne silne wiatry Makalu był uważany za szczyt wyjątkowo trudny do zdobycia zimą. Tę opinię potwierdzały liczne nieudane ataki, z tragicznie zakończoną samotną próbą Jean-Christophe Lafaille'a w 2006 roku. Góra nie oparła się atakowi dwójki Moro-Urubko. Wiatr na jakiś czas ustał i już nic nie mogło przeszkodzić w odniesieniu sukcesu. 9 lutego 2009 roku Denis Urubko wraz z Simone Moro stanęli na wierzchołku Makalu.
• Cho Oyu (8201 m). W 2009 roku Denisowi Urubko oraz Borysowi Dedeszko został przyznany Złoty Czekan za wytyczenie nowej drogi na południowo-wschodniej ścianie Cho Oyu. Drogę poprowadzili w stylu alpejskim w czasie pięciu dni maja 2009 roku. Szczyt został osiągnięty 11 maja, po 15-godzinnej wspinaczce w silnej burzy, która przepłoszyła do bazy wszystkich innych alpinistów, próbujących wejścia drogą normalną. Zejście dwójki Kazachów drogą wspinaczki trwało 3 dni, a przez ostatnie dwa byli oni pozbawieni żywności. Dla Denisa Urubko właśnie Cho Oyu był czternastym ośmiotysięcznikiem, ostatnim w kolekcji Korony Himalajów. W tym samym roku dwójka Urubko - Dedeszko została za to osiągnięcie uhonorowana również Azjatyckim Złotym Czekanem.
• Lhotse (8501 m). 16 maja 2010 roku Denis Urubko samotnie poprowadził drogę (a właściwie duży wariant) z Południowej Przełęczy na Lhotse.
• Gasherbrum II (8034 m). 2 lutego 2011 roku, wraz z Simone Moro i Cory Richardsem, Urubko wszedł jako pierwszy zimą na Gasherbrum II. Było to również historyczne osiągnięcie - po raz pierwszy zimą został zdobyty ośmiotysięcznik pakistański.

Zwycięski zespół nie zamierza spocząć na laurach. Trójka alpinistów już ogłosiła, że pod koniec grudnia wyrusza do Pakistanu, by zaatakować zimą Nanga Parbat (8126 m).
• Pik Przewalskiego (6240 m, Tien Szan). W dniach 22-25 lipca 2011 łupem zespołu Urubko - Dedeszko padła zachodnia ściana Piku Przewalskiego. Tego samego lata Denis zaangażował się w poszukiwanie Michała Kacperskiego i Piotra Zwolińskiego - dwójki Polaków, którzy zaginęli w Tien Szanie w drodze pod Chan Tengri.

• Pik Pobiedy (7439 m). Denis Urubko już od 1993 roku marzył o poprowadzeniu nowej drogi na północnej ścianie Piku Pobiedy. Celem była atakowana od dawna linia zwana Dollar Rod, nazwana tak dla odróżnienia od znanej The dollar, wytyczonej w 1982 roku przez Władysława Smirnowa. W dniach 12-15 sierpnia 2011 nowa droga stała się faktem. Partnerem Denisa był tym razem Gienadij Durow.

Nie ma wątpliwości, że obecnie Denis Urubko, obok Simone Moro, Marko Prezelja, Ueli Stecka, Steve House'a, i może jeszcze paru innych alpinistów, jest gwiazdą pierwszej wielkości himalaizmu światowego.    

Janusz Kurczab/KFG

Dokonania górskie

Ałtaj

• 1991 – Biełucha – wejście solowe
• 1992 – Aksu (5355 m n.p.m.) – wejście solowe

Kamczatka

• 1992 – Kluczewska Sopka – zimowe wejście solowe

Pamir

• 1997 – Pik Majakowskiego – solowe wejście południowo-zachodnią ścianą

Tienszan

• 1993 – Chan Tengri, dwukrotne wejście na szczyt. Później jeszcze w 1995 roku. A w 2000r. wygrał konkurs na najszybsze zdobycie Chan Tengri z czasem 13h 40m.
• 2011, VIII - Pik Przewalskiego, nowa droga. Zespół: Borys Dedeszko, Denis Urubko
• 2011, 15 VIII - Pik Pobiedy, nowa droga Dollar Rod na północnej ścianie (rosyjskie 6B V+/VI M5, 2500m). Więcej o przejściu. Zespół: Giennadij Durow, Denis Urubko

Himalaje

• 2000, 24 maja – Mount Everest bez tlenu
• 2001, 23 maja – Lhotse. Ponownie 18 maja 2010, nową drogą przez południowy grzebień (solo z C3).
• 2002, 13 maja – Kanczendzonga. Południowo-zachodnia ściana.
• 2002, 25 października – Shisha Pangma
• 2003, 17 czerwca – Nanga Parbat Drogą Kinschofera
• 2004, 30 maja – Annapurna. Wejście nocne
• 2006, 25 kwietnia – Manaslu (partner Samoilov) . Ponownie 8 maja 2006  nową drogą w stylu alpejskim (partner Samoilov).
• 2007, 2 maja – Dhaulagiri
• 2008, 12 maja – Makalu. 9 lutego 2009 pierwsze zimowe wejście. Zespół: Simone Moro, Denis Urubko
• 2009, 11 maja – Cho Oyu – nową drogą południowo wschodnią ścianą w stylu alpejskim wraz z Boris Dedeshko.
• 2014, 19 maja - Kanczendzonga, Drogą Brytyjską. Patrz news.

Karakorum

• 13 sierpnia 2001 – Gaszerbrum I. Kuluarem Japończyków
• 20 sierpnia 2001 – Gaszerbrum II. Z wysokości 5800m na szczyt w 7 godzin i 30 minut i powrót do bazy w 4 godziny!
• 18 lipca 2003 – Broad Peak. 25 lipca 2005 roku ponownie nową drogą (pierwsze przejście południowo-zachodniej ściany w stylu alpejskim. Partner Samoilov.
• 2 października 2007 – K2 Północno-zachodnim żebrem, Droga Japończyków w stylu alpejskim (partner Samoilov).
• 2011, 2 II - Pierwsze zimowe wejście na Gasherbrum II (pierwsze zimowe wejście na ośmiotysięcznik w Karakorum). Zespół: Simone Moro, Cory Richards, Denis Urubko. Patrz news

Inne

• 1993 – Marmurowa Ściana (6400 m n.p.m.)
• 1993 – Pik Ordjonikidze – wejście solowe północną ścianą
• 1994 – Svobodnoj Korei (4740 m n.p.m.) – wejście północną ścianą
• 1994 – Uchitel (4045 m n.p.m.) – wejście solowe południowo-zachodnim żebrem
• 1994 – Marmurowa Ściana
• 1994 – RGO (6500 m n.p.m.) – wejście zachodnim żebrem
• 1995 – Marmurowa Ściana – trawers
• 1998 – Aleksander Blok (5250 m n.p.m.) – lider zimowego wejścia zachodnią ścianą
• 1999 – Svobodnoj Korei – lider zimowego wejścia północną ścianą
• 1999 – zdobycie wszystkich szczytów wymaganych dla uzyskania tytułu Śnieżnej Pantery w ciągu 42 dni
• Zwycięzca konkursu na najlepszego alpinistę w Kazachstanie 4 razy.
• Rekordzista świata w biegu na Elbrus (z czasem 3h 55min 58s) do roku 2010 kiedy to Andrzej Bargiel pobił jego rekord o blisko 30 minut.

Ciekawostki

• W 2009 roku Denisowi Urubko wraz z Borysem Dedeszko został przyznany Złoty Czekan za wytyczenie nowej drogi na południowo-wschodniej ścianie Cho Oyu (8201 m). W tym samym roku zostali oni uhonorowani również Azjatyckim Złotym Czekanem.
• Nocował na szczycie Khan Tengri, w ramach aklimatyzacji przez przejściem północnej ściany Pik Pobiedy.
• Jest piętnastym zdobywcą Korony Himalajów, a ósmym, który dokonał tego bez korzystania z aparatu tlenowego.
• Dwukrotnie otrzymał nagrodę azjatyckiego Złotego Czekana (w 2009 roku na nową drogę na Cho Oyu, oraz w 2011 za nową drogę na Piku Pobiedy (patrz news))
• Denis Urubko będzie gościem XII Dni lajtowych w Zakopanem
• Piotr Morawski, Marcin Kaczkan i Denis Urubko ustanowili zimowy rekord wysokości na K2 (7660 m n.p.m.).
• Otrzymał Azjatycki Złoty Czekan za życiowe osiągnięcia w 2012 roku. Patrz news
• Denis Urubko był goście XIII Dni Lajtowych w Karpaczu. Patrz news
• W lutym 2015 roku otrzymał polskie obywatelstwo

Cytaty

• "Na partnerze musisz polegać, jak na samym sobie. W trudnym chwilach to właśnie partner daje Ci siłę i wiarę w to, że pokonasz trudności." Denis Urubko
• "To jakby dwóch żołnierzy mówiło, że jeśli przeżyjemy bitwę, to wszystko będzie przed nami. I to prawda, alpinizm jest niebezpieczny i należy zdawać sobie z tego sprawę. Bo jak giniesz na wojnie, to twoja śmierć ma sens, bo bronisz ojczyzny, rodziny, a jak giniesz w górach to taka śmierć nie ma żadnego sensu, bo wspinamy się tylko dla siebie i własnej przyjemności." Denis Urubko
• "Od zawsze miałem zresztą specyficzne podejście do alpinizmu: interesowało mnie głównie osiąganie dużych wysokości, a dopiero w drugiej kolejności techniczna wspinaczka. Ale właśnie dążąc do przekraczania kolejnych wysokościowych barier, zrozumiałem, że bez bardzo dobrego warsztatu nic nie osiągnę. Dodatkową motywacją był też fakt, że robiąc coś niemożliwego dla zwykłych ludzi, miałem szansę stać się kimś sławnym." Denis Urubko
• "Najważniejsze w życiu człowieka to rodzina, potem praca, bo ona oznacza chleb, następnie nauka, bo ona nam gwarantuje pracę, dopiero na czwartym miejscu są góry, bo to zabawa, hobby." Denis Urubko
• "To trochę jak na wojnie. Bić się trzeba. Tylko umierać nie wolno." Denis Urubko
• „Nie możesz poznać limitu, jeśli go tylko dotkniesz. Tylko, kiedy znajdziesz limit możesz go przekroczyć.” Denis Urubko
• "Tam wysoko, nie wszystko zależy od naszej siły – wiele jest w rękach Boga i losu” „Nie bierz na siebie wysiłku, jeśli cel nie jest twoim” Denis Urubko
• (O himalaizmie zimowym) „Każdy krok jest przygodą” Denis Urubko
• "Nie ważna jest sława, osiągnięcia, splendor. Istotne jest zachowanie możliwości bycia człowiekiem, pomimo ciemnych stron swojego umysłu” Denis Urubko
• "Ważne jest mieć wiele marzeń, bo jak jedno nie wyjdzie to można zrealizować kolejne”  Denis Urubko

Zdjęcia

Filmy