Ostatnio dostałem takie pytanie i jedyne co mogłem odpowiedzieć to „nie wiem” Trzeba było sprawdzić w źródłach i wśród bardziej orientujących się znajomych. Stwierdziłem, że warto podzielić się rezultatami poszukiwań z szerszym gronem wspinaczy.
Weźcie pod uwagę, że większość tego tekstu to nie moje doświadczenia. Osobiście mam mikrofriendy C3 firmy Black Diamond, a na offsetowych wspinałem się kilkanaście razy (X4 offset raz i sporadycznie na Alienach). Zrobiłem małe rozpoznanie wśród znajomych i mam nadzieję, że jakieś spostrzeżenia mogę przekazać.
W ramach uzupełnienia polecam sobie poczytać: Friendy - budowa i historia.
Czym różnią się friendy offsetowe od zwykłych?
Krzywkami. Zwykłe mają dwie pary krzywek w tych samych rozmiarach. Offsetowe mają dwie pary krzywek w różnych rozmiarach.
Główka frienda Metolious Offset Master Cam. Fot. metolious.com
Dzięki tej różnicy lepiej sprawują się w nieregularnych, zwężających się rysach i hakodziurach. Wszystko to występuje w dużych ilościach na drogach hakowych (lub posiadających hakodziury) i właśnie do nich zostały wymyślone offsety.
osadzenie frienda Metolious Offset Master Cam. Fot. metolious.com
Modele mikrofriendów w miarę dostępne na naszym rynku:
Alieny
Kultowe offsetowe mikrofriendy. Po raz pierwszy wprowadzone przez amerykanina Dave'a Waggonera. Offsetowe krzywki i niesamowicie miękkie cięgło wytyczyły nowe standardy we wspinaczce bigwallowej i asekuracji w cienkich / nieregularnych rysach.
Przyszłość małej manufaktury produkującej Alieny stanęła pod znakiem zapytania, gdy w 2009 roku Dave zmarł.
Patent kupiła firma Fixe, od wdowy założyciela. Po drobnych poprawkach, powróciły one na rynek w 2011 roku.
Wygląda na to, że twórcy Totem Camów również kupili patent i pod swoją marką produkują Basic Camy, które można kupić w miarę bezproblemowo w Polsce.
Rozmiary Basic Cam firmy Totem:
| Model | Kolor | Siła | Zakres MIN | Zakres MAX | Waga |
| BASIC 0.50 | niebieski | 5kN | 11,2mm | 17,4mm | 56g |
| BASIC 0.60HY | niebieski zielony | 5kN | 13,6mm | 17,4mm | 58g |
| BASIC 0.65 | zielony | 7 kN | 13,6mm | 21,4mm | 60g |
| BASIC 0.70HY | zielony / żółty | 7 kN | 16,6mm | 21,4mm | 62g |
| BASIC 0.75 | żółty | 9 kN | 16,6mm | 26,1mm | 68g |
| BASIC 0.85HY | żółta / czerwona | 9 kN | 19,9mm | 26,1mm | 70g |
| BASIC 0.95 | czerwony | 11 kN | 19,9mm | 31,6mm | 72g |
Camaloty C3 firmy Black Diamond. Fot. Damian Granowski
Camalot C3 firmy Black Diamond – Trzykrzywkowe mikrofriendy. Set składa się z 5 rozmiarów, z których najmniejszy – szary – dedykowany jest tylko do hakówki. Mam pozostałe rozmiary i ich zaletą jest wąska główka, przez co friend często siada w dziurach po hakach. Układ cięgien jest schowany w elastycznej / plastikowej obudowie.
Rozmiary
C3 000 (szary) - 55g - 4kN - 7,8-12,9mm
C3 00 (fiolet) - 57g - 6kN - 9,0-13,7mm
C3 0 (zielony) - 59g - 7kN - 10,7-15,8mm
C3 1 (czerwony) - 62g - 10kN - 12-18,8mm
C3 2 (żółty) - 66g - 10kN – 14,2-22,6mm
Dla porówniania rozmiary C4 BD
Rozmiar 0.3 (niebieski) - 71g - 8kN - 13,8-23,4 mm
Rozmiar 0.4 (szary) - 82g - 10kN - 15,5-26,7 mm
Rozmiar 0.5 (fioletowy) - 97g - 12kN - 19,6-33,5 mm
Black Diamond X4 Offset. Dwie pary krzywek o różnych rozmiarach
Camalot X4 firmy Black Diamond – nowa generacja mikrofriendów amerykańskiej firmy. Chyba największą nowością jest trzon obudowany metalowymi pierścieniami. Całość jest bardzo elastyczna i wydłuża żywotność frienda. X4 występują również w wersji offsetowej.
Zwykłe X4
| Rozmiar | Waga | Zakres | Wytrzymałość |
| .1 | 51 g | 8.4-13.8 mm | 5 kN |
| .2 | 54 g | 9.9-16.5 mm | 6 kN |
| .3 | 75 g | 12.4-21.2 mm | 8 kN |
| .4 | 82 g | 15.5-26.6 mm | 10 kN |
| .5 | 91 g | 19.8-33.7 mm | 10 kN |
| .75 | 112 g | 24-41.2 mm | 10 kN |
Offsetowe X4
| Rozmiar | Waga (dane producenta) |
Zakres | Wytrzymałość |
| .1/.2 | 53 g | 8.4-13.8 mm/9.9-16.5 mm | 5 kN |
| .2/.3 | 64 g | 9.9-16.5 mm/12.4-21.2 mm | 6 kN |
| .3/.4 | 78 g | 12.4-21.2 mm/15.5-26.6 mm | 8 kN |
| .4/.5 | 86 g | 15.5-26.6 mm/19.8-33.7 mm | 9 kN |
| .5/.75 | 101 g | 19.8-33.7 mm/24.0-41.2 mm | 9 kN |
Wybrane Rozmiary Ultralight Master Cam (są dostępne jeszcze większe, ale ich tu nie wrzucałem)
| size | range | strength | weight |
| *00 Gray |
0.34 - 0.47" 8.5 - 12.0 mm |
1125 lbf 5 kN |
1.6 oz. 45 g |
| *0 Purple |
0.39 - 0.59" 10.0 - 15.0 mm |
1125 lbf 5 kN |
1.6 oz. 45 g |
| *1 Blue |
0.49 - 0.71" 12.5 - 18.0 mm |
1800 lbf 8 kN |
1.8 oz. 52 g |
| 2 Yellow |
0.62 - 0.89" 15.5 - 22.5 mm |
2250 lbf 10 kN |
1.9 oz. 55 g |
| 3 Orange |
0.74 - 1.04" 18.5 - 26.5 mm |
2250 lbf 10 kN |
2.3 oz. 65 g |
| 4 Red |
0.93 - 1.32" 23.5 - 33.5 mm |
2250 lbf 10 kN |
2.6 oz. 75 g |
Rozmiary Offset Master Cam
| size | range | strength | weight |
| *00/0 Gray/Purple |
0.34 - 0.52" 8.6 -13.2 mm |
1125 lbf 5 kN |
2.2 oz. 63 g |
| *0/1 Purple/Blue |
0.44 - 0.65" 11.1 - 16.5 mm |
1125 lbf 5 kN |
2.3 oz. 66 g |
| *1/2 Blue/Yellow |
0.57 - 0.80" 14.4 20.3 mm |
1800 lbf 8 kN |
2.4 oz. 70 g |
| 2/3 Yellow/Orange |
0.67 - 0.97" 17.0 -24.6 mm |
2250 lbf 10 kN |
2.7 oz. 79 g |
| 3/4 Orange/Red |
0.85 - 1.19" 21.5 - 30.2 mm |
2250 lbf 10 kN |
3.0 oz. 87 g |
| 4/5 Red/Black |
1.09 - 1.56" 28.0 - 39.5 mm |
2250 lbf 10 kN |
3.3 oz. 94 g |
Plusy i minusy zwykłych mikrofriendów
+ Dobrze siadają w regularnych rysach
+ Większy zakres „siadania” krzywek
+ Większa pewność osadzenia
- gorzej niż offsetowe siadają w rysach nieregularnych
Plusy i minusy offsetowych mikrofriendów
+ Dobrze siadają w nieregularnych rysach
- Mniejszy zakres „siadania” krzywek w regularnych rysach
O co chodzi z tym mniejszym / większym zakresem pracy? Każdy friend ma zakres pracy w którym pracują krzywki. Przy zwykłych mikrofriendach trzy/cztery krzywki są takich samych rozmiarów.
Przy offsetowych trochę to inaczej wygląda, ponieważ jedna z par krzywek jest mniejsza / większa co sprawia, że przykładowo, jeśli duża krzywka będzie nieco rozwarta (ale będzie jeszcze pracować w granicach rozsądku) to mniejsza może być już całkiem rozwarta i nie pracować. Zostaje nam więc jedna krzywka pracująca. Musimy dopasować się właściwie do mniejszej krzywki, więc zakres pracy jest mniejszy.
Konkrety… Co kupić?
Dobra, wracając do pytania czy lepiej kupić zwykłe mikrofriendy, czy offsetowe to musimy zdawać sobie sprawę, że mikromechaniki to nie jest sprzęt dla początkujących. Jeśli nadal wspinasz się na drogach „kursowych” i takich, gdzie standard podstawowy jest zbyt mały, to w zupełności wystarczy ci zestaw standardowych kostek i friendów.
Jeśli czujesz, że na drogi po których się wspinasz potrzebujesz już mikrusów wtedy możesz zacząć rozważać, które będą dla Ciebie odpowiedniejsze – zwykłe, czy offsetowe. Nie dam Ci tu jasnej odpowiedzi, bo jej po prostu nie ma.
Zwykłe mikrofriendy będzie na pewno łatwiej prawidłowo osadzić w rysach (zwróć uwagę na słowo prawidłowo). Mamy większy zakres pracy krzywek poszczególnego rozmiaru, więc będą częściej siadać. Świetne do regularnych rys (np. granit), gorzej będzie z ich siadaniem w rysach nieregularnych (wapień), czy hakodziurach.
Z kolei offsetowe lepiej siadają w nieregularnych rysach (lub hakodziurach), ale ich osadzenie wymaga nieco więcej doświadczenia (m.in. ze względu na mniejszy zakres pracy krzywek).
Najprościej byłoby kupić jeden set zwykłych mikrofriendów, a następnie dodatkowy offsetowych. Opcja dla bogatych i tych, którzy zamierzają uskuteczniać hakówkę.
Ew. kupić zwykłe mikrofriendy, a na poszczególne drogi dokupywać „tajną broń”, czyli dany rozmiar offseta jeśli taka jest potrzeba. Zawsze też można doładować ;-).
Jeśli zamierzamy wspinać się klasycznie i niekoniecznie chcemy wydać kilka tysięcy na parę zabawek to mamy utrudnione zadanie. Jak słusznie zauważył jeden z pytanych przeze mnie instruktorów, problem pojawia się przy noszeniu dwóch zestawów regularnych i offsetowych. Ważą mało, ale jednak będą swoje ważyć. Dodatkowo raczej na wspinanie górskie staramy się zmniejszyć ilość sprzętu.
Pasuje wtedy zdecydować się albo na regularne lub offsetowe. Rozważ wszystkie za i przeciw. Decyzja należy do Ciebie.
W mojej prywatnej „sondzie” wyszło, że 80% osób kupiłoby najpierw regularne mechaniki, a później dokupiłoby offestowe.
Ciekawym rozwiązaniem może być set mikrusów Totem Basic Cam. W secie są 4 zwykłe i 3 offsetowe mikromechaniki.
Podziękowania dla kolegów za pomoc i sugestie przy pisaniu artykułu :-).
