Nowy numer GÓR (sierpień, 2012)

Ukazał się sierpniowy numer GÓR, który tradycyjnie poświęcony jest w całości tematyce tatrzańskiej. Jak wiadomo, „tradycja to rzecz święta”, więc nie zawiodą się na tym numerze jakże liczni miłośnicy naszych „gór najwyższych”. Większą część pisma poświęciliśmy na obszerne opracowanie na temat historii taternickiej eksploracji oraz topografii Żabiego Konia, serię artykułów „Tatrzańskie szlaki inaczej”, bujdałki naszych łojantów, wywiad z Jerzym Surdelem o „Odwrocie” oraz artykuł o górskich dokonaniach Andrzeja Heinricha w Tatrach.

Na pierwszy ogień idzie Żabi Koń, szczyt którego charakterystyczna sylwetka odcisnęła niemałe piętno na historii taternictwa początków XX wieku. Bardzo obszerny artykuł Grzegorza Folty pełen jest ciekawostek z dziejów taternictwa, ale – jak zwykle w „Kąciku Tatromaniaka” – znajdziecie w nim także świetnie opracowane fototopo oraz garść praktycznych informacji dla tych, którzy zainspirowani tekstem, zapragną wykorzystać piękne sierpniowe i wrześniowe dni na wspinaczkę na „małym wielkim szczycie”.

Żabi Koń został uwieczniony także na okładce i to w oryginalnym kontekście. Otóż nasz naczelny wpadł na pomysł, aby na dwójkowej (wedle niektórych – trójkowej) przepięknej wschodniej grani tego szczytu sfotografować wybitnego wspinacza sportowego, którego wizerunek kojarzymy raczej z terenem mocno przewieszonym, a nie – jak na owej ”brzytwie” Konia – połogim. Tak powstało nasze „cover story”, czyli materiał „XI-owy wspinacz na II-owej grani”. W roli ekstremalisty na łatwej, lecz przepięknej i eksponowanej grani wystąpił nasz „eksportowy” wspinacz spod znaku 9a – Łukasz Dudek. 
 


Unikalnym materiałem jest również seria artykułów o charakterze przewodnikowym, w których opisane są tatrzańskie szlaki. Ideą było wybranie kilku ciekawych pomysłów na wycieczkę w Tatry i opisanie ich w niebanalny sposób – nie tylko wprawnym piórem autorki, Agnieszki Szymaszek, ale także słowami specjalistów od topografii (Włodek Cywiński) oraz flory i fauny tatrzańskiej (Filip Zięba, Paweł Skawiński). Jak zobaczycie, lektura tego materiału, w którym opisano takie trasy jak szlaki przez Dolinę Białej Wody, na Przełęcz pod Chłopkiem, Umarłą Przełęcz i Siwy Wierch pozwolą Wam odkryć te miejsca na nowo i zainspirują do pierwszego lub ponownego odwiedzenia tych niezwykłych zakątków naszych pięknych gór. 
 


Kolejnym blokiem artykułów są bujdałki taterników. O swoich tatrzańskich początkach i przygodach opowiadają Grzegorz Mikowski, Piotr Sztaba, Jacek Jania i Piotr Michalski. Znajdziecie w nich sporo barwnie opisanych przygód, będzie zabawnie, czasem nostalgicznie, ale zawsze pachnieć będzie kosówką i tatrzańskim granitem. To coś dla wszystkich, którzy mają swoje miejsce przy stole lub… w taborowym namiocie.

O perypetiach związanych z kręceniem kultowego filmu „Odwrót”, ale także o swojej wspinaczkowej karierze i kondycji filmu górskiego opowiada Jerzy Surdel w wywiadzie przeprowadzonym przez Andrzeja Mirka. Miłą oku ciekawostką jest uzupełniająca tę rozmowę galeria świetnych i niepublikowanymi wcześniej zdjęć z planu filmowego „Odwrotu”, na których zobaczymy taterników „z tamtych lat”, na przykład… Wandę Rutkiewicz. 

Wspominając osiągnięcia Andrzeja Heinricha w Tatrach, myślimy zazwyczaj o wybitnych drogach na Kazalnicy i Zamarłej Turni. W opracowaniu poświęconym Zydze Łukasz Ziółkowski opisuje także kilka innych – mniej znanych – dróg Heinricha w naszych najwyższych górach. Dzięki temu będziecie mogli spojrzeć na jego dokonania z szerszej perspektywy i pokusić się o ocenę jego roli w historii taternictwa.
 


Niedawno ukazała się książka Wojtka Szatkowskiego poświęcona Goralenvolk. O kulisach jej powstawania opowiedział Jackowi Tokarskiemu. Wreszcie – last but not least – trzeba wspomnieć o barwnym wspomnieniu o Henryku Heńku Zakrzewskim, pióra jego córki, Joanny oraz Ludwika Wilczyńskiego. 

Do zobaczenia na tatrzańskim szlaku, w schronisku lub kolebie z… tatrzańskim numerem GÓR w plecaku!

 
KĄCIK TATROMANIAKA
 
Żabi Koń. Mały wielki szczyt · 8
Opracowanie: Grzegorz Folta


 
Żabi Koń. Niegdysiejszy symbol niedostępności, jedna z najważniejszych tatrzańskich aren z początku XX wieku. Pierwsza „bardzo trudna” droga, pierwszy śmiertelny wypadek taternicki, pierwsze dyskusje na temat istnienia obiektywnej skali trudności czy w końcu skrajne zamieszanie na temat „skrajnych trudności”. To wszystko działo się właśnie z Żabim Koniem w tle.
 
XI-owy wspinacz na II-owej grani · 20
Teksty: Łukasz Dudek i Lucyna Kuchno
Zdjęcia: Piotr Drożdż
 
Telefon od Piotra: „Robimy sesję do numeru tatrzańskiego, miejsce grań Żabiego Konia, jednodniowy wyjazd w Tatry, wchodzisz w to?”. Pierwsza myśl – kilka godzin przejazdu, podejście, przedzieranie się przez piargi i trawy, by powspinać się po kilkudziesięciu metrach litego terenu. Pomysł zdawał się absurdalny, ale z drugiej strony…
 
TATRZAŃSKIE SZLAKI INACZEJ 
 
Redakcja całości: Agnieszka Szymaszek 
 
Tatrzański klasyk nr 1:  Dolina Białej Wody – Rohatka – Dolina Staroleśna · 24
Tekst: Agnieszka Szymaszek 
Wypowiedzi: Władysław Cywiński, Filip Zięba, Paweł Skawiński


 
Wysoko zawieszone doliny, a w nich drzemiące stawy. Siklawy spadające z pionowych progów. Wielkie ściany i owiane nimbem taternickiej legendy szczyty: Ganek, Rumanowy, Żłobisty. Szum pierwotnych lasów. Pustka. I jeden jedyny szlak wiodący przez ten tatrzański skarbiec.
 
Pomiędzy szczytami, wysoko nad stawami: Mięguszowiecka Przełęcz pod Chłopkiem · 30
Tekst: Agnieszka Szymaszek 
Wypowiedzi: Władysław Cywiński, Filip Zięba, Paweł Skawiński
 
Przesuwamy się tuż około ściany granitowej nad przepaścią i wdrapujemy się na strome zbocze, wiszące nad samym żlebem; nogi przywykłe do stąpania po twardym, dźwięcznym granicie, z niepokojem stąpają po trawiastym upłazie.Chłodno, jakiś wiatr przeciąga wielką wyrwą między dwiema ścianami ciemnych turni — za nami rośnie przepaść i przestrzenie powietrza, jeszcze kilka kroków i...
 
Puszcza i kras: Orawice – Dolina Juraniowa – Cieśniawa – Umarła Przełęcz – Dolina Bobrowiecka – Orawice · 36
Tekst: Agnieszka Szymaszek 
Wypowiedzi: Filip Zięba, Paweł Skawiński


 
Abstrahując od kontekstu historycznego, jest to teren niezwykły pod względem rzeźby. Znajdują się tam piękne kotły wirowe, inaczej zwane eworsyjnymi lub baniorami. Woda, niosąc kamienie, wiruje w przegłębieniach i żłobi nimi coraz większą wannę. Wodospady i wanny są bardzo malownicze, a my możemy je podziwiać z naszej półki skalnej. Do tego dochodzi piękna roślinność.
 
Siwy Wierch: Czy to jeszcze Tatry? · 40 
Tekst: Agnieszka Szymaszek 
Wypowiedzi: Filip Zięba, Paweł Skawiński
 
Jeśli będziemy uważnie patrzeć w niebo, przy odrobinie szczęścia ujrzymy w tym rejonie orła przedniego. Aquila chrysaetos posiada w locie charakterystyczną sylwetkę: głowa  jest wysunięta znacznie do przodu, a skrzydła przyjmują kształt płytkiego V. Długość  ciała sięga 80–86 cm, zaś rozpiętość skrzydeł wynosi 190–230 cm. W Polsce występuje  głównie w Karpatach, gdzie żyje 85% jego  populacji.
 
BUJDAŁKI 
 
Legendy spod szubienicy · 44
Tekst: Grzegorz Mikowski


 
Tabor w Morskim Oku to było moje Shangri La. Kolebka „ludzi gór”. Legendarna kraina, w której wszyscy żyją wspinaniem i przyjaźnią. Kto raz przekroczy jej granice, nigdy jej nie opuści. I „nie ma to tamto” – będzie musiał ładować na belkach, krawądkach i ćwiczyć hakówkę „na sucho”. Wszystko pod czujnym wzrokiem doświadczonych łojantów i instruktorów.  W końcu tu dotarłem. Do miejsca, o którym słyszałem
 
Zimowa tatrzańska przygoda z psem, czekanem i lawiną · 50
Tekst i zdjęcia: Jacek Jania
 
Umawiamy się wczesnym rankiem, a raczej jeszcze ciemną nocą. Podjeżdżamy taksówką pod dolinę. Chcę zapłacić, a tu niespodzianka – nie mogę znaleźć stówy! Przecież pamiętam, jak przed wyjściem  wkładałem ją do kieszeni!  Ale czy na pewno? Może tylko mi się  zdawało, może jednak jej nie zabrałem? No tak, nie zaczyna się dobrze, zgubienie pieniędzy na początku dnia nie wróży nic dobrego – myślę sobie.
 
Rysy na naszych sercach · 54
Tekst: Piotr Michalski
 
Rysy to najwyższa góra w Polsce. Jak dotąd udało mi się stanąć na niej trzy razy. Tylko trzy i aż trzy. Każdy z nich był inny, ale zawsze wiązał się z przygodą o wyjątkowym charakterze.
 
Powrót do przeszłości · 56
Tekst: Piotr Sztaba
 
Kupiliśmy podręcznik Wiesława Sonelskiego „W skale” i po kilku wizytach w skałach pojechaliśmy na naszą pierwszą wyprawę tatrzańską. Tak naprawdę pojechałem tylko ja z Romkiem Bugajem, w pozostałych odezwał się zdrowy rozsądek i postanowili rakiem wycofać się z wyjazdu, nazywając nas „kandydatami na bambus”. Nadmienię, że ekspresy i uprzęże uszyliśmy sami,  także kości i haki wykonaliśmy własnoręcznie :).
 
WYWIAD 
 
Jerzy Surdel: o „Odwrocie”, filmie górskim i wspinaniu · 58
Rozmawiał: Andrzej Mirek
 

 
Nazajutrz, gdy odezwały się inne telefony, wszedłem na stronę festiwalu w Banff i dowiedziałem się, że od dawna nie żyję, a ostatnia kopia filmu została uratowana z pożogi stanu wojennego i pokazana na festiwalu. Amerykanin litewskiego pochodzenia, Alex Bertulis, wydał rzekomo dziesięć tysięcy dolarów na rekonstrukcję filmu. Kiedy zatelefonowałem do Banff i zapytałem, jak mogę odebrać nagrodę, nastąpiła cisza – chyba konsternacja.
 
„Odwrót” – galeria · 64
Zdjęcia: Jerzy Surdel
 
Zygmunt Andrzej Heinrich: Tatrzańskie pierwsze przejścia · 68
Tekst: Łukasz Ziółkowski
 
W ustach cierpki smak krótkiej, trzygodzinnej drzemki, a w gardłach ten szczególny rodzaj  uczucia, który zawsze towarzyszy wyjściu na spotkanie z niewiadomym. Nie mówimy o tym, ale jedno wiemy wszyscy trzej: to, na co się odważamy, przerasta wszystko, cokolwiek sami dotąd robiliśmy w Tatrach,a i pewnie – bez przesady – większość wszystkiego, czego dotąd kiedykolwiek w Tatrach dokonano.
 
Heniek Henryk Zakrzewski (1949–2011) · 72
Tekst: Joanna Zakrzewska i Ludwik Wilczyński
 
Jest wstyd za Goralenvolk · 75
Z Wojtkiem Szatkowskim rozmawiał: Jacek Tokarski
 
Ksiądz Andrzej, góral z dziada pradziada, powiada:  – Jest wstyd za Goralenvolk. Góralska głupota nierzadko daje znać o sobie, także we współczesnych czasach, gdy w Witowie trzystu chłopa wita Leppera i daje mu ciupagę na pamiątkę. Trzeba im przypomnieć historię Wacusia Krzeptowskiego z przestrogą: górale, myślijcie troske.
 
BEZPIECZEŃSTWO W GÓRACH · 78
Pierwsza pomoc na szlaku 
 
 
FELIETON
 
Reminiscencje · 80
Bogusław Kowalski 
 
Szpej · 82

Zapraszamy do zakupu pisma na stronie naszego sklepiku.

Powiązane artykuły